آرامگاه کمال الملک یکی از جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی مهم در شهر نیشابور است. این آرامگاه که به عنوان یکی از شاهکارهای هنر معماری ایرانی شناخته می‌شود، به دلیل ویژگی‌های بارز معماری که دارد، توجه گردشگران و پژوهشگران زیادی را به خود جلب کرده است. آرامگاه کمال الملک، محل دفن کمال الملک، نقاش معروف دوره قاجار است که در سال ۱۳۴۲ رونمایی شد. این بنا با طراحی قوسی شکل و پیچیده، به عنوان یک اثر بارز هنری و معماری شناخته می‌شود که ارزش فرهنگی و تاریخی دارد. در این مطلب از الی گشت با ما همراه باشید تا با این آرامگاه و معماری جذاب آن آشنا شوید.
محمد غفاری، معروف به کمال الملک که در سال ۱۸۷۴ در کاشان به دنیا آمد از برجسته‌ترین هنرمندان ایران بود. او در سال‌های اولیه عمر خود به خوشنویسی و نقاشی علاقه‌مند شد و در کودکی طرح‌هایی با زغال بر دیوارهای اتاقش می‌کشید که برخی از آن‌ها هنوز هم قابل مشاهده است. او پس از تحصیلات ابتدایی، به تهران نقل‌مکان کرد و در مدرسه دارالفنون، زیر نظر مضایع‌الدوله، طراحی به سبک نقاشی غربی را یاد گرفت.
همچنین کمال الملک به دستور ناصرالدین‌شاه در عمارت شمس‌العماره نقاشی کشید و در طول اقامت خود در اروپا به دلیل علاقه به نقاشی و نقاشی‌های زیبایی که می‌کشید هرگز بیکار نبود. او در سفر به عراق و در طول تدریس در مدرسه هنر، نقاشی‌های متعددی خلق کرد، اما بسیاری از آثارش یا از بین رفته‌اند یا در مجموعه‌های خصوصی قرار دارند و دسترسی به آن‌ها غیرممکن است. در حال حاضر آرامگاه کمال الملک که توسط مهندس هوشنگ سیحون طراحی شد و با معماری جذاب و باغ‌های سرسبزش، به یک مقصد گردشگری و زیارتی برجسته در شهر نیشابور تبدیل شده است.
طراحی بنای آرامگاه کمال الملک، همچون آرامگاه ابن‌سینا و خیام، توسط مهندس هوشنگ سیحون انجام شده است. او در سال ۱۳۳۷ شمسی، طرحی به انجمن آثار ملی ارائه داد که شامل شش ایوانچه مقعر با کاشی‌های معرق لاجوردی و سفید بود. این طرح مورد تأیید قرار گرفت و ساخت بنا در کنار آرامگاه عطار در سال ۱۳۴۱ شمسی با شش ایوان توسط کارگران نیشابوری آغاز شد.
آرامگاه کمال الملک به عنوان یک نمونه زیبا از ترکیب معماری سنتی و معماری معاصر، از هندسه نقطه برجسته‌ای استفاده کرده که شش قوس نیم‌دایره و چهار قوس متقاطع در مورب‌ها و دو طاق کوتاه‌تر، مثل آرامگاه عمر خیام، در این بنا دیده می‌شود. همچنین، در بالای مقبره می‌توان مجسمه‌ای از کمال الملک را دید که توسط یکی از شاگردانش حجاری شده است. این آرامگاه با ترکیبی منحصر به فرد از عناصر معماری سنتی و مدرن، نمونه برجسته از هنر معماری ایرانی است.
اطراف آرامگاه، جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی است که بازدیدکنندگان را به خود جذب می‌کند. از جاهای دیدنی اطراف آرامگاه کمال الملک، آرامگاه خیام و عطار نیشابوری است که به عنوان یکی از بزرگان ادبیات و شعر فارسی شناخته می‌شود. این آرامگاه، جاذبه‌ای مهم برای علاقه‌مندان به ادبیات و شعر فارسی است. همچنین، در نزدیکی آرامگاه، مسجد جامع نیشابور واقع شده که با معماری زیبا و تاریخی خود، توجه بازدیدکنندگان را به خود جلب می‌کند. علاوه بر این، بازار تاریخی و فروشگاه‌های سنتی این شهر زیبا که در نزدیکی این آرامگاه قرار دارند، فرصتی مناسب برای خرید سوغات است. این جاذبه‌های گردشگری، تجربه‌ی کاملی از سفر به این منطقه تاریخی و فرهنگی را برای بازدیدکنندگان به ارمغان می‌آورند.
در اطراف آرامگاه کمال الملک، تعدادی هتل و اقامتگاه وجود دارد که امکانات مناسبی را برای گردشگران و مسافران فراهم می‌کنند. از جمله این هتل‌ها می‌توان به هتل ارم که دارای امکانات مناسب برای مسافران است، مجتمع پردیس با امکانات رفاهی و خدمات خوب که یک انتخاب عالی برای اقامت مسافران است و اقامتگاه بوم‌گردی مشاهیر که یک گزینه جذاب برای علاقه‌مندان به تجربه‌ی اقامت در یک محیط سنتی است. همچنین هتل امیران و هتل آپارتمان تشریفات هم از امکانات مدرن و خدمات با کیفیتی برخوردار هستند که برای مسافران امکان اقامتی راحت و لذت‌بخش را فراهم کرده‌اند. این هتل‌ها با موقعیت مکانی و امکانات مناسبی که ارائه می‌دهند، تجربه‌ی لازم برای یک اقامت به‌یادماندنی در سفر به نیشابور را فراهم می‌کنند.
در اطراف آرامگاه کمال الملک، تعداد زیادی رستوران با انواع مختلفی از غذاهای ایرانی و محلی وجود دارد که از مسافران و گردشگران را پذیرایی می‌کنند. از جمله این رستوران‌ها می‌توان به رستوران برزو با آشپزی محلی و غذاهای ایرانی، رستوران ملت با منوی متنوع خود و امکانات رفاهی که یک گزینه عالی برای نهار یا شام در است، رستوران تاج‌محل با فضایی شیک و خدمات باکیفیت و رستوران‌های اعیانی و پارس نیشابور هم با غذاهای خوشمزه و خدمات مناسب خود، انتخاب‌هایی مناسب برای هر سلیقه و ذائقه هستند.
هزینه بازدید از آرامگاه کمال الملک مبلغ کمی (حدود ۵۰۰۰ تومان) است و امکان بازدید از این مکان زیبا روزانه از ساعت ۹:۰۰ صبح تا ۱۷:۰۰ بعدازظهر وجود دارد. برای دیدن همه بخش‌های این آرامگاه و لذت‌بردن از زیبایی‌های آن، به یک تا دو ساعت زمان نیاز است. همچنین، در صورت بازدید کمال الملک، حتماً از گشت‌وگذار در محوطه‌ی سرسبز آرامگاه و بازدید از دیگر جاذبه‌های گردشگری استفاده کنید تا تجربه‌ی یک سفر کامل و لذت‌بخش از شهر نیشابور را به دست آورید.
برای رسیدن به آرامگاه، ابتدا باید به میدان فضل و بعد از آن خیابان عرفان رفته و تا آخر این خیابان بروید. در این مسیر، می‌توانید از حمل‌و‌نقل عمومی مثل اتوبوس استفاده کنید و در ایستگاه آرامگاه خیام پیاده شوید. همچنین استفاده از تاکسی یا ماشین شخصی بهترین گزینه برای رسیدن به آرامگاه است، چون در زمان کمتری به آرامگاه خواهید رسید. از آرامگاه خیام تا آرامگاه کمال الملک حدود ۱۵ دقیقه فاصله است که با استفاده از راه‌های حمل‌و‌نقل مناسب، بازدیدکنندگان می‌توانند در کمترین زمان از هر دو مکان تاریخی و فرهنگی دیدن کنند.
مطالب مرتبط:
بنا به اهمیت تاریخی و فرهنگی آرامگاه کمال الملک، این مکان به عنوان یکی از مقاصد تاریخی و گردشگری برجسته شهر نیشابور شناخته می‌شود و هر ساله با استقبال گسترده‌ای از بازدیدکنندگان مواجه می‌شود. ضمن آشنایی با این شاهکار معماری، بازدیدکنندگان می‌توانند از فضای آرامگاه و اطراف آن برای بازدید و گردش استفاده کنند. به‌علاوه، آرامگاه کمال الملک به عنوان یک اثر جذاب از هنر و معماری سنتی و مدرن ایرانی، در ارزش‌های فرهنگی و تاریخی کشور نقش بسزایی دارد و از اهمیت بالایی برخوردار است.