تا به حال شده است به این فکر کند که فرودگاه به جز قسمتی که شما از آن با کلی محافظت و بررسی رد می شوید و بعد از گذر از برخی گیت های دیگر، عموما و به صورت بنیادی از چه مکان هایی تشکیل می شود؟ امروز در این مطلب می خواهیم تا شما را با قسمت های مختلف فرودگاه آشنا نماییم. در ادامه با ما در الی گشت همراه باشید تا به اتفاق هم با تقسیم بندی های فنی بیشتر آشنا شویم.
مطالب مرتبط: ۱۰ فرودگاه برتر جهان در سال ۲۰۱۷ وحشتناک ترین چیزهایی که در گیت بازرسی فرودگاه کشف شده اند! چه شهرهایی در ایران فرودگاه دارند؟
فرودگاه در اصطلاح ساده شده ی فنی خود، محلی است که برای نشست و برخاست هواپیماها به صوت عمومی ساخته شده است. تمامی فرودگاه ها به طور معمول دارای امکانات مختلفی هستند و به صورت عمومی و به خاطر ماهیت فرودگاه بودنشان، برای سوخت گیری و نگهداری و تعمیر هواپیما می باشند.
تمامی فرودگاه ها دارای برج کنترل و مراقبت پرواز در خود می باشند. محل فرود هواپیما در واقع از اجزای اصلی فرودگاه است کهدر خود یک مکان با قابلیت دسترسی هوایی به حریم های پروازی را برای هواپیما و یا هلی کوپتر ها باز می نماید. این تکلف ها برای این است که باند را کهبرای فرود می باشد را آماده نماید و در نهایت هواپیمای مورد نظر بتواند پرواز را آغاز نماید.
علاوه بر این ها، هلی پد و تأسیسات مرتبطی همچون برج مراقبت، هنگ رو و یا آشیانه و ترمینال مسافری و باری را نیز تامین می نماید. تمامی فرودگاه های بزرگ در سراسر جهان دارای مرکز کنترل ترافیک هوایی و تالار مسافران، آپرون، تاکسی وی و مرکز امداد اضطراری در خود می باشند. فرودگاه های کوچک نیز دارای امکاناتی هستند که بالطبع از فرودگاه های بزرگ تر بسیار محدودتر است.
فرودگاه های کوچک باندهای پروازی کوچک که ۱ تا ۲ کیلومتر هستند و معمولا هم خاکی یا شنی هستند، ساخته شده اند.
به صورت قطعی، فرودگاه های بزرگی که برای پروازهای بین‌المللی مورد استفاده قرار می گیرند معمولاً باید دارای باندهای آسفالتی و بلند باشند و معمولا طول آن ها به چندین کیلومتر نیز می رسد.
تمامی فرودگاه های کوچک و فرودگاه های بزرگ می توانند مجهز به برج کنترل ترافیک باشند و یا در صورت لزوم و یا عدم احتیاج فاقد آن باشند و البته عامل تعیین کننده برای این مسئله، دقیقا به این امر بستگی به حجم ترافیک منطقه و همچنین سرمایه گذاری های انجام شده در این فرودگاه دارد، اما به صورت کلی، در اکثر فرودگاه های بین المللی واحد مراقبت پرواز در محل فرودگاه مستقر است.
فرودگاه های مخصوص هواپیماهای دریا نشین و مرتبط با ناوهای دریایی، معمولاً به نام پایگاه هواپیماهای دریایی نامیده می شوند که دارای مسیر آب آزاد کافی برای فرود و برخاست هواپیما و لنگرگاهی برای بستن هواپیما ها می باشند. باند فرودگاه یا باند پرواز یکی از قسمت های اصلی هر فرودگاه است و فرصت لازم برای بلند شدن و فرود را به هواپیماها می دهد.
کیفیت و استاندارد بودن این باند می تواند نقشی مهم در امنیت پرواز داشته باشد. اگر تا به حال با هواپیما سفر کرده باشید حتما با این باند آشنا هستید؛ هواپیما قبل از برخاستن معمولا مسافتی را با سرعت بسیار زیاد در باند فرودگاه طی می کند. همچنین در هنگام فرود نیز مسافتی را در این باند حرکت می کند تا سرعتش را کم کند و بتواند توقف کند. باند فرودگاه به ۲ صورت طبیعی و مصنوعی می تواند وجود داشته باشد.
باند فرودگاه طبیعی معمولا فضای مسطح و هموار روی چمن، خاک، یخ و … است که برای بلند شدن و فرود هواپیما مورد استفاده قرار می گیرد. باند فرودگاه مصنوعی نیز توسط انسان ها ساخته شده و سطح آن معمولا توسط موادی مثل آسفالت، بتن یا ترکیب این دو پوشیده می شود.
طبق قوانین ایکائو برای هر نوع هواپیما طول باند مشخصی تعیین شده است. هواپیماهای کوچک تر به طول باند کمتری نیاز دارند، اما هواپیماهای مسافربری غول پیکر مثل ایرباس A380 مطمئنا نیازمند فضای باند بسیار بزرگی هستند. برای آن که اجازه ی برخاستن و فرود ۱ مدل هواپیمای خاص در یک فرودگاه داده شود، مشخصات و ابعاد باند چک و بررسی می شود.
پس از بررسی مشخصات باند فرودگاه و در صورت استاندارد بودن ابعاد و اندازه باند، اجازه ی فعالیت آن هواپیما در آن فرودگاه داده می شود. در هر لحظه بیش از ۹ هزار فروند هواپیما در آسمان در حال پرواز هستند. این هواپیماها گاه در مسیرهای موازی هم پرواز می کنند و گاهی هم در خلاف جهت هم در حال حرکت هستند.
به طور مثال، در بازه های زمانی اوج مسافرت هوایی، تنها در ایالات متحده در هر لحظه ۵ هزار هواپیما در آسمان این کشور در حال پرواز هستند. هواپیما چطور از موقعیت مکانی همدیگر باخبر می شوند؟ اگر هواپیمایی به دلایل اورژانسی مجبور شود مسیرش را عوض کند ممکن است به هواپیماهای دیگر برخورد کند؟
در اینجا پای مراقبت پرواز و کارشناسان مراقبت پرواز به داستان باز می شود. در شرایط جوی نامساعد که خلبان دید درستی ندارد این کارشناسان مراقبت پرواز هستند که با استفاده از دستگاه ها و تجهیزات مدرن جهت درست را به خلبان نشان می دهند.
چراغ های فرودگاه به کلیه روشنایی های فرودگاه از جمله چراغ گردان گفته می شود که به رنگ های مختلف سفید و قرمز و .. در بالای برج ها، ساختمان ها و تجهیزات فرودگاهی وجود دارند. چراغ گردان بیکن در بسیاری از باندهای پرواز وجود دارند.
یکی از کاربردهای این چراغ کمک به خلبانان برای پرواز و فرود در شب است. بیکن چراغی قدرتمند، بزرگ و چرخان است که از کیلومترها دورتر قابل مشاهده است. در اغلب فرودگاه های عمومی مسافربری این چراغ به رنگ سبز و سفید است و این چراغ ها به طور یکی در میان روشن و خاموش می شوند. اما در فرودگاه های نظامی چراغ گردان معمولا به رنگ سفید و سبز است، با این تفاوت که دو چراغ سفیدرنگ وجود دارند.
وقتی به مراقبت پرواز فکر می کنیم اولین چیزی که به ذهنمان می رسد مردان و زنانی است که در برج مراقبت فرودگاه مشغول کار هستند. در داخل مرزهای یک کشور نیز ممکن است حریم های هوایی مختلفی وجود داشته باشد تا کار کنترل هوایی راحت تر انجام شود.
به طور مثال حریم هوایی ایالات متحده به ۲۱ منطقه تقسیم می شود. هر منطقه خود به بخش های کوچک تری تقسیم می شود. در داخل هر بخش فرودگاه های متعددی وجود دارند که کارشناسان مراقبت پرواز وظیفه کنترل و هدایت آن ها را بر عهده دارند.