قلعه دزک یکی از دیدنی های شهرکرد ایران است که نه‌تنها از نظر گردشگری و توریستی برای شهرکرد ارزش دارد، بلکه ارزش تاریخی این قلعه هم بسیار زیاد بوده و در فتح تهران در دوران مشروطیت نقش بسیار مهمی را ایفا کرده است. این قلعه که با اهداف نظامی ساخته شده بود، در دوطبقه طراحی شده و معماری آن تلفیقی از قصرهای اروپایی با تزیینات و عناصر ایرانی است. اگر شما هم دوست دارید تا در سفر خود به استان چهارمحال و بختیار از قلعه دزک دیدن کنید، ادامه این مطلب را به هیچ عنوان از دست ندهید. در ادامه این مطلب از الی گشت قصد داریم تا شما را به یکی از تأثیرگذارترین اماکن در تاریخ مشروطه ایران ببریم.
معرفی قلعه دزک
قلعه دزک یکی از مهم‌ترین جاذبه های تاریخی شهرکرد در استان چهارمحال‌وبختیاری است که در سال ۱۲۹۲ به دستور امیر مفخم بختیاری ساخته شد. مالکیت این قلعه تا مدت‌ها متعلق به خود امیر مفخم بختیاری بود، اما در زمانی که هنوز در قید حیات بود، این قلعه را به پسر خود فتحعلی خان سردار معظم واگذار کرد. علاوه بر امیر مفخم و پسر او، دولتمردان و افراد سرشناس دیگری مانند علی‌اکبر دهخدا، دکتر محمد مصدق، ملک‌الشعرای بهار، فرخی یزدی و وحید دستگردی هم در این قلعه حضور داشته‌اند.
نام قلعه دزک از دو بخش دز یا دژ و یک بخش تشکیل شده است که برای تصغیر یا کوچک‌سازی به کار می‌رود. بنابراین در کل نام این قلعه، قلعه کوچک است. در همان ابتدای ساخت قلعه، هدف از ساخت آن انجام کارهای نظامی و رسیدگی به این موارد بوده است. این قلعه در دوران مشروطه و فتح تهران هم نقش مهمی داشته که در ادامه به آن پرداخته شده است.
معماری قلعه دزک
معماری قلعه دزک از بیرون کاملاً شبیه به کاخ‌ها و قلعه‌های غربی در آن دوران به نظر می‌رسد. اما در تزیینات داخلی قلعه، از عناصر کاملاً ایرانی استفاده شده است. در ابتدای ساخت، قلعه باهدف نظامی ساخته شد و طراحی و تزیینات آن هم مناسب یک قلعه نظامی بود. اما مدتی بعد تزیینات و طراحی‌های داخلی آن تغییر پیدا کرد و با گچ‌بری، آیینه‌کاری و طراحی‌های بسیار زیبای ایرانی، به شکل یک کاخ درآمد.
قلعه دزک در کل از دوطبقه تشکیل شده است. در طبقه اول یک هشتی ورودی منتهی به محوطه قلعه مشاهده می شود. در دو طرف هشتی هم چهار ایوان ساخته شده است. طبقه دوم قلعه دزک را سالن‌های اصلی مانند سالن دیوان‌خانه یا سفره‌خانه، تالار آینه، دو اتاقک به نام‌های گوشواره و تزیینات با عناصر ایرانی وجود دارد.
بخش‌های مختلف قلعه دزک
همان‌طور که در قسمت قبل توضیح داده شد، قلعه دزک دارای بخش‌های مختلفی است که در طبقه‌های اول و دوم آن ساخته شده اند. در ابتدا این قلعه تنها دارای یک‌طبقه بود و بخش‌های مربوط به کاربردهای نظامی در آن ساخته شده بودند. اما بعدها طبقه دوم به آن اضافه شد و قسمت‌های مختلفی که امروزه مشاهده می‌شوند هم ساخته شدند. در ادامه برخی از این بخش‌ها را برای شما معرفی کرده‌ایم.
تالار سفره‌خانه
تالار سفره‌خانه یکی از مهم‌ترین بخش‌های قلعه در طبقه دوم است. در داخل خود اتاق تزیینات گچ‌بری و کتیبه کاری‌های تسمه دار زیبایی به چشم می‌خورد. در طراحی‌های اطراف تالار هم می‌توانید نقش و نگارهایی برگرفته از هفت‌پیکر نظامی مشاهده کنید. اما علاوه بر آن، یک موضوع این تالار را به یک تالار نفیس و باارزش تبدیل می‌کند، فرش پهن شده در سفره‌خانه آن است. این فرش یکی از شاهکارهای فرش‌بافی بختیاری بوده که عمر آن تقریباً به ۱ قرن می‌رسد.
تالار آینه
یکی دیگر از زیباترین اتاق‌ها و بخش‌هایی که در قلعه دزک وجود دارد، تالار آینه است. این تالار به‌صورت کاملاً هنرمندانه و حیرت‌انگیز از بالا تا پایین با آینه تزیین شده است. یکی از ویژگی‌های بسیار زیبا و حیرت‌انگیز این تالار، نقش‌ها و نقاشی‌هایی هستند که به روی آینه‌ها حکاکی شده و به شکل سه‌بعدی دیده می‌شوند. عناصری که در این نقاشی‌ها مشاهده می‌شوند بیشتر عناصر اروپایی بوده و خود تالار هم به سبک تالارهای آینه اروپایی ساخته شده است.
موزه‌های قلعه دزک
امروزه در این قلعه دو موزه پوشاک و موزه سنگ نیز به چشم می‌خورد. این موزه‌ها در همین سال‌های اخیر و به‌منظور بهره‌برداری بهتر از فضای قلعه و جذب هر چه بیشتر گردشگر ساخته شده‌اند. در طبقه دوم قلعه دزک می‌توانید موزه پوشاک را مشاهده کنید و در حیاط کناری قلعه به بازدید از موزه سنگ دیدن کنید. در هر دو موزه، پوشاک و سنگ‌های استان چهارمحال‌وبختیاری قابل مشاهده هستند.
مطالب مرتبط:
قلعه دزک در دوران مشروطه
قلعه دزک نقش بسیار مهم و حیاتی در دوران مشروطه ایران ایفا کرده است. یکی از معروف‌ترین مردانی که در این دوران تحت تعقیب بود و به این قلعه پناه برد، علی‌اکبر دهخداست. گفته می شود که دهخدا برای فرار از دست مأمورین که به دنبال او بودند، در یکی از دو اتاق طبقه دوم که با نام اتاق‌های گوشواره شناخته می‌شدند مخفی شده بود. وی در این قلعه از کتابخانه امیر مفخم استفاده کرد و توانست بخش بزرگی از لغت‌نامه خود را با استفاده از کتاب‌های این کتابخانه بنویسد.
از جمله دیگر افرادی که در دوران مشروطه تحت تعقیب بودند و در این قلعه پناه گرفتند می‌توان به ملک‌الشعرای بهار، دکتر مصدق، وحید دستگردی و بسیاری افرادی دیگر اشاره کرد. در این قلعه همچنین بسیاری از افراد سرشناس دیگر مانند بیشوپ، راولینسون، رنه دالمانی و بسیاری نویسندگان و سفرنامه‌نویسان دیگر هم حضور داشته‌اند. به همین دلیل است که قلعه دزک یکی از مهم‌ترین قلعه‌های تاریخی ایران محسوب می شود.
بهترین زمان بازدید از قلعه دزک
استان چهارمحال‌وبختیاری یکی از سردسیرترین استان‌های کشور است. در اواخر تابستان سرمای شدید شروع شده و در اواخر پاییز تا اواسط اسفند، این سرما به حالت یخ‌بندان درمی‌آید. بنابراین اگر به سرمای هوا علاقه ندارید یا این که از مناطق گرمسیری سفر می‌کنید، فکر سفر به این استان در فصل پاییز و زمستان را از سر بیرون کنید. اوایل فروردین تا اواسط تابستان، بهترین زمان برای بازدید از قلعه دزک است. در این مدت آب‌وهوا متعادل بوده و می‌توانید بدون نیاز به تحمل سرمای شدید زمستانی، از قلعه دزک یا سایر جاذبه های گردشگری شهرکرد دیدن کنید.
ساعات کاری: همه‌روزه از ۰۸:۰۰ صبح تا ۱۸:۰۰ بعدازظهر
قلعه دزک کجاست؟
قلعه دزک در روستایی به همین نام در ۳۰ کیلومتری شهرکرد در استان چهارمحال‌وبختیاری واقع شده است. می‌توانید با خودروی شخصی خود به شهرکرد رفته و سپس به روستای دزک بروید. درصورتی‌که با وسایل حمل و نقل عمومی به شهرکرد سفر کرده‌اید هم می‌توانید به‌راحتی با تاکسی‌های درون‌شهری به روستای دزک رفته و از قلعه دزک بازدید کنید. در داخل شهرکرد یا از تهران هم تورهای گردشگری بسیاری برگزار می‌شوند که به جاذبه های گردشگری این شهر بروید یا این که از قلعه‌های تاریخی آن مانند قلعه دزک دیدن کنید.
اقامتگاه‌های نزدیک به قلعه دزک
برای اقامت در نزدیکی قلعه دزک، تنها راهی که دارید رفتن به شهرکرد و اقامت در هتل ها و اقامتگاه‌های این شهرستان است. در روستای دزک اقامتگاه یا بوم‌گردی خاصی وجود نداشته و درصورتی‌که اقوامی در این روستا نداشته باشید، عملاً نمی‌توانید جای خواب مناسبی پیدا کنید. برخی از بهترین هتل‌های شهرکرد شامل هتل دامون، هتل دیبا، هتل پارسیان و هتل کوهرنگ می‌شوند. برای رزرو هتل در شهرکرد می‌توانید با کارشناسان الی گشت در تماس باشید.
ایران گردی با الی گشت
در این مطلب با یکی از بهترین و مهم‌ترین قلعه‌های تاریخی ایران، قلعه دزک آشنا شدیم. شهرکرد و استان چهارمحال‌وبختیاری در کل قلعه‌های تاریخی و مهم بسیاری داشته که بازدید از آن‌ها به‌تمامی علاقه‌مندان به گردشگری پیشنهاد می شود. این قلعه ابتدا کاربرد نظامی داشته و تنها در یک‌طبقه ساخته شده بود. اما پس از مدتی، طبقه دوم و بخش‌های مهمی مانند تالار آینه، تالار سفره‌خانه و اتاق‌های گوشواره به آن افزوده شدند. مردان مهم بسیاری که در دوران مشروطه ایران نقش داشتند مانند دهخدا، دکتر مصدق و ملک‌الشعرای بهار در این قلعه اقامت داشته‌اند. اگر قصد دارید تا با استان چهارمحال‌وبختیاری بیشتر آشنا شوید، سایر مطالب الی گشت را به هیچ عنوان از دست ندهید. از همراهی شما تا پایان این مطلب سپاس گزاریم.
سؤالات متداول
قلعه دزک کجاست؟
بنای دزک یکی از مهم‌ترین قلعه‌های شهرکرد در روستایی به همین نام در استان چهارمحال‌وبختیاری است.
علت اهمیت قلعه دزک چیست؟
این قلعه در دوران مشروطه ایران مخفیگاه و پناهگاه بسیاری از مردان مهم مانند دهخدا، دکتر مصدق، دستگردی و ملک‌الشعرای بهار بوده است.
قلعه دزک را چه کسی ساخت؟
قلعه دزک در دوران قاجار و به دستور امیر مفخم بختیاری ساخته شد. این قلعه ابتدا کاربرد نظامی داشت و سپس به یک کاخ تبدیل شد.
بهترین زمان سفر به قلعه دزک کی است؟
بهترین زمان سفر به قلعه دزک از اوایل بهار تا اواسط تابستان است. پس از آن آب‌وهوای استان چهارمحال‌وبختیاری رو به سرمای بسیار شدیدی خواهد رفت.