عوامل سقوط هواپیما
مسافرت و در حالت کلی حمل و نقل با هواپیما، یکی از بهترین و راحت ترین راه های موجود برای جا به جا شدن است که بی شک آن قدر مزیت دارد که با اختلاف، سفر و یا جا به جایی با دیگر وسیله های نقلیه ی موجود را پشت سر می گذارد. مزیت هایی همچون: صرفه جویی در وقت، صرفه جویی در هزینه های سفر، اطمینان بالا از سالم به مقصد رسیدن و … . اما اگر تمام این مزیت ها با وقوع عواملی فنی و غیر فنی پوچ شوند، چه می شود؟ عوامل سقوط هواپیما چه می تواند باشد؟ در ادامه با ما در الی گشت همراه باشید تا به اتفاق یکدیگر عوامل سقوط هواپیما را به اتفاق یکدیگر مورد بررسی قرار دهیم.
مطالب مرتبط: بعد از گم شدن هواپیما چه اتفاقی می افتد؟! اگر صاعقه به هواپیما برخورد کند چه حادثه ای اتفاق می افتد؟ نکاتی راجع به «ماسک اکسیژن هواپیما» که هرگز نباید فراموش نکنید!
اولین سوالی که برای ما پیش می آید این است که دروهله ی اول دلیل عوامل سقوط هواپیما مسافربری چه عامل و یا عواملی می تواند باشد؟ بیشتر به نقص های فنی باور دارید و یا خطاهای انسانی را دخیل می بینید؟ در نگاه اول بسیاری از افراد بدون فکر کردن می گویند که بی شک خطاها و اشکالات فنی در رابطه با عوامل سقوط هواپیما دخیل است اما کمی که باز به این سوال فکر می کنید با خود می گویید که عوامل انسانی نیز نمی تواند بی تاثیر باشد! اما باز که کمی بیشتر فکر می کنید در این مابین دچار سردرگمی می شوید که بالاخره کدام؟
شاید هم تمامی عوامل اما صبور باشید تا پاسخ این سوال را بدانیم و بررسی کنیم. متاسفانه در دورانی زندگی می کنیم که پدیده ای به نام هواپیما ربایی وجود دارد و این عمل انسانی ممکن است با انگیزه های مختلفی صورت بگیرد اما در بسیاری از اوقات نیز این عمل باعث ناپدید شدن هواپیماها نیز می گردد. البته نمی توان از این امر گذشت که نقص فنی اگ اتفاق بیافتد، چندین برابر فاجعه بارتر است و غیر قابل جبران اما معمولا نقص فنی در موارد کمتری پیش می آید.
سال ۱۹۷۲ میلادی، یکی از بدترین سال سفرهای هوایی بوده است و این به آن خاطر است که در این سال ۵۵ حادثه ی سقوط هواپیما رخ داده که از بدترین آن ها به عنوان مثال می توان به سقوط یک فروند هواپیما که متعلق به شرکت هواپیمایی ایرفلوت روسیه بود با ۱۷۴ کشته و یا سقوط یک فروند هواپیمای کانویر اسپانیا با ۱۵۵ کشته اشاره نمود. در مجموع در این سال ۲ هزار و ۴۲۹ نفر مسافر و پرسنل پرواز در مجموع سوانح هوایی جهان جان باختند.
بر طبق گزارشات سازمان بین المللی هوانوردی، در سال ۲۰۱۲ تنها ۹ سانحه ی مرگبار برای هواپیماهای مسافربری اتفاق افتاد که به جان باختن ۳۷۲ نفر متاسفانه در آخر منجر شد. اما شاید برایتان جالب باشد که بدانید بنابر نتایج یک تحقیق، دلیل اصلی ۵۰ درصد از سوانح هوایی که منجر به مرگ شده است، از عوامل سقوط هواپیما تاثیر گذارترینش، خطای خلبان است. دلایل بسیار زیادی ممکن است که برای سقوط هواپیما مطرح شود. در صنعت هوانوردی، عوامل انسانی و غیرانسانی همچون دو مثال واضح خلبان و یا نقص فنی موتور و سایر تجهیزات، در سقوط هواپیما نقش دارند. البته دلایل دیگر نیز ممکن است در سقوط نقش داشته باشند. بی شک یکی از این عوامل، فرسودگی و سن بالای هواپیما می باشد.
البته متاسفانه با توجه به این که در بیشتر سقوط هایی که اتفاق می افتد خلبان کشته می شود نمی توان، علت سانحه ی به وقوع پیوسته را از او پرسید و در بررسی سانحه ی هوایی، بیشتر به دنبال این مسئله هستند که با پیدا کردن و باز کردن جعبه ی سیاه هواپیما، با بررسی مکالمات و امواج ثبت شده در هواپیما به علت حادثه دست یابند. با این که اگرهر سانحه ی هوایی که اتفاق می افتد به صورت کاملا تخصصی مورد بررسی قرار گیرد، اطلاعات بسیار زیادی می دهد که می توان برای بهتر کردن هواپیماها از آن ها استفاده نمود اما از تمامی این توضیحات که بگذریم، عوامل سقوط هواپیما را در ادامه نام می بریم که به صورت عمده موجب سقوط هواپیما می شوند.
- اشکال فنی: عامل ۲۰ درصد از سقوط های هوایی، اشکال فنی است. با این که موتورهای هواپیماها نسبت به چند دهه ی پیش قابل اعتمادترند اما هنوز هم جای اشتباه دارند!
- خرابکاری در هواپیما: خرابکاری در هواپیما عامل ۱۰ درصد سقوط هواپیماها در سراسر دنیا است. خرابکاری از نظر عامل سقوط در کنار رعد و برق قرار می گیرد. همان هواپیما ربایی و ناپدید کردن هواپیما را بیشتر این عامل شامل می شود.
- اشتباه خلبان هواپیما: هر چقدر که علم بیشتر پیشرفت کرد و تکنولوژی قوی تر شد، احتمال نقص فنی کمتر و اشتباه خلبان بیشتر شد. از آن جایی که خلبان ها در تمام مراحل باید با این سیستم های پیچیده کار کنند، احتمال اشتباه آن ها در پرواز بیشتر وجود دارد. در شرایط سخت و ناگوار غیر قابل پیش بینی، تجربه و مهارت هواپیما بسیار مهم و کارآمد است. البته این نکته را باید بدانید که در حالت کلی برخی از کارشناسان امور، عامل خطای خلبان را به صورت کلی رد می کنند و همواره ادعا می کنند که این اصطلاح به حدی نا مفهوم است که کاربردش در اصل هیچ فایده ای ندارد ولی در نهایت چیزی که برای همه در این مابین مهم است این است که امنیت پرواز در سراسر جهان روز به روز بیشتر می شود. در سال ۱۹۸۵ میلادی که به عناون بدترین سال از لحاظ تلفات جانی در سوانح هوایی بود، بیش از ۱۹۰۰ نفر در سوانح هواپیماهای مسافربری جان خود را از دست دادند.
- دیگر خطاهای انسانی: انواع دیگر خطاهای انسانی نیز سهم بسیار کمی در عوامل سقوط هواپیما را شامل می شود. به طور مثال افراد دخیل در فرآیند پرواز از سوخت زنی و باربری گرفته تا عوامل دیگر می توانند باعث بروز یک خطای انسانی جبران ناپذیر باشند.
- شرایط جوی: در حالت کلی، شرایط جوی عامل ۱۰ درصد از سقوط هواپیماها در دنیا است. هواپیماهای امروزه به قطب نمای ژیروسکوپی، جهت یابی ماهواره ای و دریافت اطلاعات مربوط به شرایط جوی از زمین را دارند ولی آن ها هنگام طوفان، برف و مه با لغزش مواجه هستند.