تور چهارشنبه سوری، بهترین فرصت برای تجربه آداب و رسوم باستانی این جشن است. شما می‌توانید با دورشدن از صدای ترقه‌ها و آژیر آمبولانس‌ها و سفر به مناطق مختلف ایران با سنت‌ها و آیین متفاوت برگزاری جشن چهارشنبه سوری آشنا شوید و بهترین لحظات را در کنار عزیزانتان تجربه نمایید.
با مطالعه مطالب زیر که توسط مجله گردشگری الی گشت فراهم شد است، می‌توانید با آداب و رسوم باستانی چهارشنبه سوری آشنا شده و مقصد خود را برای سفر با تور چهارشنبه سوری انتخاب نمایید.
تضمین بهترین قیمت بلیط هواپیما، بلیط قطار و رزرو هتل در تمامی نقاط جهان فقط در الی گشت.
اسفند، ماه محبوب ایرانیان و ماه آخر سال است؛ همگی در تکاپوی خانه‌تکانی، نو شدن و تازه شدن هستند. هرچه به عید نوروز نزدیک‌تر می‌شویم، شور و حال خرید عید در بازار و خیابان‌های شهرهای ایران بیشتر شده و حال و هوای بهار حس می‌شود. یکی از به یاد ماندنی‌ترین و مهم‌ترین مراسم سال، چهارشنبه سوری است که در شب آخرین سه‌شنبه سال برگزار می‌شود و آیین خاصی دارد.
سنت چهارشنبه سوری، از آنجا نشات گرفته است که زمان تنظیم تقویم توسط زرتشت، آخرین روز سال سه‌شنبه بوده و چهارشنبه روز اول سال جدید محسوب شده است. بنابراین شب چهارشنبه، مردمان به جشن‌وسرور پرداخته‌اند. ازاین‌رو، ما ایرانیان و برخی کشورهای دنیا، هر ساله بعدازظهر آخرین سه‌شنبه سال را، با برنامه‌های ویژه، به این مناسبت جشن می‌گیریم.
در تور چهارشنبه سوری امسال که با شب ۲۳ اسفند مصادف شده است، افراد با جمع‌شدن در کنار یکدیگر، برگزاری مهمانی، برپاکردن آتش و پریدن از روی آن، اجرای موسیقی و آداب و رسومی از این قبیل، این سنت دیرینه را در کنار عزیزان خود جشن می‌گیرند.
چهارشنبه سوری نیز، مانند سایر سنن دیرینه، از آداب و رسوم خاصی برخوردار است که در طول زمان، دستخوش تغییراتی شده است. در گذشته افراد خانواده و نزدیکان، دور هم جمع شده، با خوردن آجیل و میوه‌های زمستانی خوشمزه، پریدن از روی آتش و اجرای موسیقی‌های قدیمی و نوستالژی چهارشنبه سوری، خاطرات به‌یادماندنی برای خود و عزیزانشان رقم می‌زدند. اما امروزه، حال و هوای مراسم چهارشنبه سوری، در شهرهای بزرگ به‌کلی تغییر کرده و اکثر جوانان این شب را به ترقه‌بازی و فعالیت‌های خطرناک مشغول هستند.
در ادامه به بررسی برخی آداب و رسوم قدیمی تور چهارشنبه سوری می‌پردازیم:
از گذشته تاکنون، جوانان و بزرگسالان، با برپایی آتش‌های بزرگی دور آن جمع شده و به بهانه‌گرفتن سرخی و گرمای آن و از بین رفتن بیماری‌ها و ناخوشی‌های خود از روی آتش می‌پریدند. افراد هنگام پریدن از روی آتش این جمله را با صدای بلند می‌خوانند: ” زردی من از تو، سرخی تو از من”
در این مراسم، افراد به‌ویژه جوان‌ترها، با کاسه و قاشق در محله‌ها حرکت کرده و در خانه‌ها می‌روند تا شکلات، شیرینی و آجیل دریافت کنند؛ مشابه این سنت را در آیین غربی هالووین نیز می‌توان مشاهده کرد. البته، امروزه، در محله‌های کمی سنت قاشق‌زنی، همچنان اجرا می‌شود. بسیاری از محله‌ها این مراسم را در تور چهارشنبه سوری از یاد برده‌اند.
این آجیل همان‌طور که از نامش پیداست، می‌تواند مشکلات و گرفتاری‌های شما را برطرف کند. هنگام مخلوط‌کردن آن، دعاهایی خوانده شده و به‌صورت نذری در شب چهارشنبه سوری، پخش می‌شود. امروزه، در مهمانی‌های چهارشنبه سوری آجیل مشکل‌گشا حضور پررنگی دارد.
این مراسم بیشتر توسط خراسانی‌ها انجام می‌شود و در گذشته رونق بیشتری داشته است؛ به این صورت که درون یک کوزه‌سفالی، یک سکه کم‌ارزش، مقداری زغال به نشانه سیاه‌بختی و مقداری نمک به نشانه شوربختی می‌ریختند و آن را دور سر تمام اعضای خانواده می‌گرداندند. سپس برای رفع بلا و بدبختی کوزه را از روی بام به پایین پرتاب می‌کردند.
این سنت در گذشته، برای جوانان دم بخت از اهمیت بالایی برخوردار بوده است. به‌گونه‌ای که دختران مجرد و دم بخت نیت کرده و سپس پشت دیوارها قایم می‌شدند و با گوش‌دادن به حرف رهگذران و عابران، نیت خود را تفسیر می‌کردند. امروزه، مراسم فال‌گوش نشینی رونق خود را ازدست‌داده است.
شهرهای مختلف ایران، با توجه به فرهنگ و آداب و رسوم خود، مراسم و آیین متفاوتی برای برگزاری چهارشنبه سوری دارند. بنابراین بهتر است، با برخی از مهم‌ترین آیین شهرهای مختلف آشنا شوید تا هنگام سفر با تور چهارشنبه سوری، بهترین گزینه را به عنوان مقصد انتخاب نمایید. در ادامه آداب و رسوم چهارشنبه سوری در شهرهای مختلف ایران شرح داده شده است:
در تبریز رسم بر این بود که مردم به پشت‌بام می‌رفتند و برای دیگران آب می‌ریختند. این یک رسم باستانی است که به دوران ساسانیان بازمی‌گردد. مردم باستان نیز در جشن‌هایی مانند نوروز برای شادی و ثروت بر روی یکدیگر آب می‌ریختند. علاوه بر این بانوان در تبریز با خریدن وسایل نو برای خود و پریدن از روی نهرهای آب، بخت خود را باز می‌کردند.
در شیراز نیز، علاوه بر روشن‌کردن آتش، دود کردن اسفند و نمک گرداندن از آیین باستانی چهارشنبه سوری است. مردم اعتقاد داشتند که اگر در این شب در آبی که سرچشمه‌اش از مقبره سعدی است، خود را شست‌وشو دهند سال را در سلامتی کامل سپری خواهند کرد. همچنین اصلی‌ترین مکانی که مردم در شیراز گرد هم آمده و این شب را جشن می‌گرفتند، حرم شاه‌چراغ بوده است.
در شهر اصفهان، پایتخت هنر و فرهنگ ایران، نیز آیین و سنن خاصی برای مراسم چهارشنبه سوری وجود دارد. به طور مثال، افرادی که امسال اتفاقات ناخوشایندی را تجربه کرده باشند و شانس با آن‌ها یار نبوده باشد، گوشه‌ای از یک دستمال پارچه‌ای را گره‌زده و منتظر می‌مانند تا یکی از رهگذران، گره را باز کند؛ این سنت به این معناست که مشکلات و ناگواری‌ها زودگذر بوده و روزی برطرف می‌شوند.
در کردستان نیز، مردم علاوه بر برپایی آتش‌های بزرگ و گرد هم آمدن دور آن، تکه‌ای از موهای خود را بریده و اطراف آتش می‌انداختند، تا با این کار، بدی و ناخوشی را از خود دور کرده و مشکلات را از این سال‌به‌سال بعد منتقل نکنند. همچنین یکی دیگر از آیین مخصوص کردنشین‌ها، مسابقه با تخم‌مرغ‌های رنگی است، به‌گونه‌ای که تخم‌مرغ هر کس هنگام ضربه‌زدن زودتر بشکند، بازنده بوده و باید تخم‌مرغ رنگی زیبایی به‌طرف مقابل هدیه دهد.
مردم لرستان نیز، بسیار خون‌گرم و مهمان‌نواز بوده و به دلیل فرهنگ و تاریخ غنی خود، آداب و رسوم خاصی برای برگزاری چهارشنبه سوری، دارند. بنابراین لرستان نیز، می‌تواند پیشنهادی مناسب برای سفر به تور چهارشنبه سوری باشد. از مهم‌ترین آیین مردم لرستان می‌توان به برپایی آتش و پریدن از روی آن اشاره نمود.
مردم خراسان، در کنار آداب و رسوم معمول چهارشنبه سوری، آیین مختص به خود را دارند. خراسانی‌ها روزهای آخر سال را متعلق به مردگان خود دانسته و برای شادی روح آن‌ها، نان‌ها و حلواهای محلی می‌پزند. از طرفی هنگام برپایی آتش‌ها، داخل آتش مقداری هیزم، اسپند و نمک می‌پاشند. با ایجاد جرقه همان صدای ترقه تداعی می‌شود. خراسانی‌ها از گذشته باورداشتن با ریختن زغال، سکه و نمک درون کوزه‌های سفالی و پرتاب آن از روی بام به پایین، مشکلات و بدبختی‌ها را از خود دور می‌کنند.
اگر انتخاب شما تور چهارشنبه سوری در کویر باشد، می‌توان گفت بهترین و هوشمندانه‌ترین انتخاب را داشته‌اید. افراد با گردهمایی در وسعت کویر و زیر آسمان شب، به برپایی آتش و برگزاری آیین چهارشنبه سوری می‌پردازند و خاطراتی به‌یادماندنی از مراسم حقیقی چهارشنبه سوری را برای خود و عزیزانشان به یادگار می‌گذارند.
تور چهارشنبه سوری در کویر که تقریباً از بعدازظهر آغاز می‌شود با گرد هم آمدن افراد علاقه‌مند و برپایی آتش انجام می‌شود. در این تورها به‌واسطه وسعت فضا افراد بیشتری می‌توانند گرد هم جمع شوند و البته خطر کمتری متوجه منازل مسکونی، ساختمان‌ها و افراد خواهد بود.
چهارشنبه سوری به عنوان یکی از آیین و رسوم باستانی ایران است که در سراسر دنیا در میان جوامع ایرانی برگزار می‌شود. اما علاوه بر این، تأثیرات این جشن‌ها در کشورهای همسایه نیز دیده شده و برخی از کشورها با نام‌های مختلف و آیین متفاوت این جشن را برگزار می‌کنند. در ادامه سایر کشورهای برگزارکننده چهارشنبه سوری ذکر شده‌اند:
آذربایجان آداب و رسوم بسیار مشترکی با ایران داشته و آتش‌بازی و پریدن از روی آتش در میان جشن‌های نوروزی این کشور که برای استقبال از بهار برگزار می‌شود، به چشم می‌خورد که می‌توان آن را، به عنوان آیین چهارشنبه سوری برداشت کرد.
نوروز در کردستان عراق به عنوان نمادی از آزادی و پیروزی بر ظلم و ستم، شناخته شده است. همچنین چهارشنبه سوری و سنت‌های آن، از قبیل برپایی و پریدن از روی آتش، مظهر شجاعت و امید به آینده در این کشور است.
جشن نوروز در افغانستان، با شوروشوق زیادی برگزار می‌شود و شامل مراسمی است که در آن‌ها به استقبال بهار می‌روند. آیین و رسومی که در برخی مناطق افغانستان برای دفع شر و بدی با پریدن از روی آتش و سایر سنن انجام می‌شود، بخشی از جشن‌های نوروزی آن‌هاست و مردم این کشور علاقه بسیاری برگزاری آن دارند.
بخش قابل‌توجهی از جمعیت ترکیه را ایرانیان و آذربایجانی‌ها تشکیل داده‌اند. بنابراین آمیخته‌شدن فرهنگ ترکیه با آداب و رسوم ایرانیان، امری طبیعی است. در کشور ترکیه نیز هر سال به مناسبت فرارسیدن بهار و پایان‌یافتن زمستان، مراسم مختلفی برگزار می‌شود که آیین آن تا حدودی مشابه نوروز و چهارشنبه سوری با نماد آتش و امید است. این تجلیل‌ها نشان‌دهنده اشتراکات فرهنگی عمیق بین مردم این مناطق و اهمیت بهار به عنوان نمادی از تولد دوباره و امید است.
امروزه، در شهرهای مختلف ایران به‌ویژه شهرهای بزرگ مانند تهران، نشانه‌ای از مراسم و آیین باستانی به چشم نمی‌خورد. چهارشنبه سوری برای ما یادآور صدای ترقه‌ها، آژیر آمبولانس و ماشین آتش‌نشانی است. در این میان، سفر به دل کویر و برگزاری آیین سنتی چهارشنبه سوری، برپایی آتش‌های بزرگ و پریدن از روی آن و مراسمی از این قبیل، پیشنهاد بسیار خوبی است. بنابراین توصیه می‌شود، با رزرو تور چهارشنبه سوری، تجربه امسال را متفاوت‌تر و خاطره‌انگیزتر رقم بزنید.
در این مطلب به اهمیت مراسم و آیین تور چهارشنبه سوری در شهرهای مختلف ایران و کشورهای همسایه پرداخته شده است. این جشن در گذشته، سنت‌ها و آداب و رسوم باستانی داشته است که امروزه جز صدای ترقه و آسیب‌های جبران‌ناپذیر در شهرهای ایران نشانه‌ای از چهارشنبه سوری باقی نمانده است. پیشنهاد می‌شود، برای تجربه مراسم باستانی و خاطره‌انگیز در کنار دوستان و خانواده خود، برای رزرو تور چهارشنبه سوری با کارشناسان آژانس الی گشت در ارتباط باشید.
در گذشته، چهارشنبه سوری در مناطق مختلف آداب و رسوم متفاوتی داشته است، اما مهم‌ترین سنت‌ها عبارت‌اند از: برپایی و پریدن از روی آتش، قاشق‌زنی، خوردن آجیل مشکل‌گشا، کوزه شکستن و فال‌گوش نشینی.
به‌واسطه وسعت فضا افراد بیشتری می‌توانند گرد هم جمع شوند و البته خطر کمتری متوجه منازل مسکونی، ساختمان‌ها و افراد خواهد بود.
چهارشنبه سوری ممکن است با نام‌های متفاوت و آیینی مشترک در کشورهای ایران، ترکیه، آذربایجان، کردستان عراق و افغانستان برگزار شود.
سفر به دل کویر و برگزاری آیین سنتی چهارشنبه سوری، برپایی آتش‌های بزرگ و پریدن از روی آن در مقابل ترس و خطر در دل ترقه‌ها و آژیر آمبولانس‌ها در شهر، دلیل مناسبی برای رزرو تور چهارشنبه سوری است.
مطالب مرتبط
تاریخچه و آداب و رسوم چهارشنبه سوری
برج آزادی، نماد شهر تهران و همه آنچه که باید بدانید
معرفی پایانه های مسافربری تهران و امکانات آن ها به همراه آدرس