تجربه توسعه دیزنی در هنگ کنگ

به رغم مشکلات مالی و فرهنگی موجود در پاریس، شرکت دیزنی امپراطوری خود را به شهر هنگ کنگ نیز توسعه داد و بدین ترتیب پنجمین پارک دیزنی را در پاییز ۲۰۰۵ در این شهر افتتاح کرد. دولت هنگ کنگ بودجه ای را بمنظور تشویق دیزنی برای سرمایه گذاری در این جزیره اختصاص داده بود که در واقع یک استراتژی بازاریابی جهت کمک به جذب گردشگر و نیز دادن اطمینان خاطر به سرمایه گذاران خارجی برای سرمایه گذاری در جزیره ای بود که به تازگی از کنترل انگلستان خارج و به چین ملحق شده است. دولت در حدود ۴۵/۲۲ میلیارد دلار هنگ کنگ در این پروژه سرمایه گذاری کرد که از این مبلغ چیزی در حدود ۹۰٪ در جزیره لانتاو صرف شد؛ جزیره ای که پیش از این تفرجگاهی نیمه روستایی بود و ماهیگیران و راهبان بودایی در آن ساکن بودند. در وب سایت این پروژه اعلام شد که شریک این پروژه ظرف ۴۰ سال آینده مبلغی معادل ۱۴۸ میلیارد دلار هنگ کنگ به اقتصاد این منطقه تزریق خواهد کرد که به ایجاد ۱۸ هزار فرصت شغلی منجر خواهد شد.

دیزنی لند هنگ کنگ، نخستین گام شرکت دیزنی برای رقابت در بازار چین محسوب می شود. این شرکت از طریق این پارک قصد داشت برنامه های آزمایشی را نیز برای توسعه به بازار اصلی چین با تمرکز بر شهر شانگهای اجرا کند که البته در این راه با مشکلاتی رو به رو شد. شهروندان هنگ کنگ که پس از یک قرن زندگی تحت قوانین و آموزش های انگلستان، خود دارای آداب و مسلک انگلیسی شده بودند، از رفتار بازدیدکنندگانی که از چین به آن جا می آمدند، متعجب بودند. زیرا آنان با پاهای برهنه راه می رفتند، در مناطق ممنوع سیگار می کشیدند و حتی در اماکن عمومی ادرار می کردند. دیگر مشکل پیش آمده، مسمومیت غذایی ناشی از ماهی های آلوده بود که این آلودگی نیز از طریق جاری شدن مواد سمی ناشی از ساخت و ساز و مصالح ساختمانی به مراکز پرورش ماهی پیش آمده بود. مسئله ی پیش بینی نشده ی دیگر این بود که به رغم موفقیتی که دیزنی در عملیات ترویج فروش بلیت ها به واسطه­ی تخفیف در سال ۲۰۰۶ کسب کرده بود، زمان این بلیت­ها با سال نو چینی­ها موسوم به لونار مصادف شده بود که سبب گردید بسیاری از چینی­ها با وجود داشتن بلیت­های معتبر از آن استفاده نکنند و برای دید و بازدید از خانواده به موطن خود بازگرداند. سوپ بال کوسه نیز که در این پارک سرو می شد، اعتراض­های گسترده­ی گروهـهای حمایت از حیوانات را به دنبال داشت. منتقدان به ریاکاری دیزنی اشاره می­کردند که با وجود تبلیغاتی که این شرکت برای خود به عنوان دوستدار طبیعت در فیلم­های کارتونی­اش مانند « در جستجوی نمو » می­کند، در حین پخش همین فیلم­ها دست به کشتار فجیع میلیون­ها کوسه می­زند؛ آن هم تنها به خاطر استفاده از بالشان در سوپ.

شرکت دیزنی ناگزیر به ایجاد تغییراتی در ساختار پارک نیز گردید، زیرا بسیاری از بازدیدکنندگان به جای این که جذب سرگرمی­های شهربازی شوند، سردرگم شده بودند. برای مثال، در قسمت « گشت جنگل » صف­های جداگانه­ای بر پایه­ی سه زبان مختلف وجود داشت تا بازدیدکنندگان بتوانند در حین بازدید، اطلاعات را توسط زبان قابل فهم خود دریافت کنند. اما بازدیدکنندگانی که به زبان بومی ماندارین سخن می­ گفتند، به طور معمول ترجیح می­دادند به صف انگلیسی­ زبانان که ازدحام کمتر و صف­های کوتاه­تری داشت، وارد شوند تا بتوانند راحت­تر به گردش بپردازند. پس از مشاهده ­ی این مسئله شرکت دیزنی تقسیم ­بندی صفوف به واسطه­ ی زبان را حذف نمود و در تمام قسمت­ها علامت­های نوشته شده­ای را به سه زبان نصب کرد تا دیگر نیازی به صف­ بندی و تشکیل صف­های طولانی نباشد و هر فرد بتواند آزادانه مسیر خود را انتخاب کند. برای جلب رضایت افرادی که به زبان ماندارین صحبت می ­کردند نیز راهنمایانی مسلط به این زبان در سطح پارک گمارده شدند. همچنین برای نمایش­ هایی مانند «فستیوال شیر شاه» و یا «میکی طلایی» از علامت­های نوشتاری و زیرنویس این زبان بهره گرفتند، زیرا متوجه شده بودند که این مخاطبان مطالب خنده ­دار را نمی­فهمند و هیچ تشویقی نمی­ کنند. لو مینگ، حسابدار ۳۴ ساله از استان ژه­جیانگ که به همراه همسر خود در قالب یک تور از این پارک بازدید می­کرد، معتقد است که زیرنویس­ها بسیار مفید هستند، اما به نکته­ ی مأیوس کننده­ ای نیز اشاره می کند: «این پارک بسیار کوچک است، حتی در استان ما نیز پارک­هایی بزرگ­تر از این با امکانات مشابه وجود دارد و این پارک امکاناتی هیجان­ انگیزتر از آن­ها ندارد.»

پارک اقیانوس با ۲۸ سال سابقه ­ی آموزش، تفریح و سرگرمی و حیوانات جالب توجه (به ویژه دو پاندای غول­بیکر) رقیب اصلی دیزنی در هنگ ­کنگ محسوب می­ شود. بهای بلیت ورودی این پارک نصف قیمت بلیت دیزنی­ لند است و سالانه در حدود ۳ میلیون نفر بازدیدکننده را جذب می ­کند. گذشته از این، دیزن ی­لند هنگ­ کنگ با خود نیز رقابت می­ کند، زیرا خارج از چین شعبه ­های بزرگ دیزنی در آمریکا، اروپا و ژاپن بین ۴۴ تا ۶۵ وسیله ­ی سرگرمی در هر محوطه­ دارند و این در حالی است که در هنگ ­کنگ تنها ۲۲ وسیله موجود می­ باشد که همین امر سبب افزایش قیمت استفاده از آن­ها می­ شود. به هر حال دولت هنگ­ کنگ مبلغ ۹/۲ میلیارد دلار آمریکا را برای گسترش این پارک تخصیص داده است تا جذابیت و خشنودی بیشتری در اذهان افراد محلی و گردشگران ایجاد شود.

میشل آیزنر، مدیر ارشد شرکت والت­ دیزنی معتقد است که این تلاطم ­ها در جریان کار باعث ایجاد خدمات و کیفیت بهتری خواهد شد. «زندگی پر از تلاطم است. فقط صف­های ورودی دیزنی وجود خارجی ندارند، بلکه این نتیجه­ ی تمام تلاش­ها برای انجام ­دادن کار­ها به بهترین نحو است که به ایجاد صف­ های ورودی دیزنی­ لند منجر می­ شود.» وی همچنین توضیح می­دهد که گرچه آسیا تا کنون با دیزنی­لند آشنایی نداشته، اما پارک هنگ­ کنگ در طول زمان به یکی از بزرگترین دارایی­ های شرکت دیزنی تبدیل خواهد شد و حدود ۴۰٪ از مشتریان آن مردم چین خواهند بود؛ به خاطر علاقه ­ی آنان به سرگرمی­های خانوادگی.