کمانچه و چوگان ایرانی در لیست یونسکو ثبت جهانی شدند

کمانچه و چوگان ایرانی

کمانچه و چوگان ایرانی که برای مدت ها در کشمکش ثبت بودند در حالی رای مثبت آوردند که تا ماه دیگر بدون هیچ ابهامی به طور رسمی اعلام خواهند شد. طبق گفته مدیر ثبت آثار تاریخی، یونسکو در نهایت به ثبت کمانچه و چوگان ایرانی رای داد. پرونده چوگان در دو سال گذشته در فهرست معرف میراث ناملموس پیشنهاد شده بود که در دوازدهمین همایش اجلاس میراث جهانی ثبت شد. همچنین هنر ساختن و نواختن کمانچه که با کشور آذربایجان به طور مشترک معرفی شده بود، بر اساس رای سازمان جهانی یونسکو تا یک ماه آینده در همایشی که در کره جنوبی برگذار می شود، بررسی و ثبت می گردد. با ادامه خبر همراه الی گشت باشید.

مطالب مرتبط:
سازمان جهانی گردشگری برندگان جایزه Ulysses و اخلاق را اعلام کرد
خطر نابودی در کمین غارهای ایرانی

رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایران، علی اصغر مونسان گفت: «چوگان ‌بازی سوار بر اسب همراه با روایتگری و موسیقی به ‌نام ایران، و همچنین پرونده‌ی مهارت ساختن و نواختن کمانچه، مشترک با جمهوری آذربایجان که از مراحل ارزیابی فنی برای ثبت در فهرست معرف عناصر میراث ناملموس یونسکو عبور کرده بود، با اکثریت آرا مورد تأیید اعضای کمیته میراث جهانی ناملموس قرار گرفت».

یونسکو در ماه آینده این ورزش و ساز ایرانی را در لیست آثار ناملموس میراث فرهنگی ثبت خواهد کرد. سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی (یونسکو) به طور رسمی کمانچه و چوگان ایرانی را در این فهرست به رسمیت شناخت.

فرهاد نظری، رئیس دفتر ثبت آثار تاریخی، گفت که این تصمیم توسط کمیته بین دولتی حفاظت از میراث فرهنگی ناملموس گرفته شده است. او اظهار کرد که دو سال پیش، ایران برای ثبت چوگان که شامل مسابقات اسب سواری، همراه با روایت داستان ها و موسیقی هستند، در فهرست جهانی میراث ناملموس ارائه شد. این درخواست در نهایت برای ثبت نام تایید شد و به طور رسمی در جلسه ۱۲ کمیته که در ماه کره جنوبی در ماه آینده برگزار می شود، اعلام خواهد شد. وی همچنین اظهار داشت که پرونده «هنر ساخت و نواختن کمانچه» نیز در نشست ماه آینده توسط یونسکو بررسی و ثبت خواهد شد.

معاون رییس جمهور گفته است که کمانچه و چوگان ایرانی مانند دیگر عناصر ناملموس ثبت شده در یونسکو، تمام ارزش های لازم را دارند و نماینده تنوع فرهنگی بشری هستند. پایگاه خبری وزارت ورزش جوانان نیز اعلام کرده که پرونده چوگان ایرانی بعد از ۲۰ ماه و بر اساس ۵ معیار ثبت جهانی بالاخره اعلام شد که شرایط ثبت را دارد و آرا به نفع آن بوده است. البته در اجلاس کره این ثبت به طور رسمی از سمت یونسکو اعلام خواهد شد.

چوگان از بازی های کهن ایرانی است که در حال حاضر به ورزشی جهانی تبدیل شده است. در ابتدا این ورزش بیشتر در میان پادشاهان و بزرگان انجام می شد که نام آن از چوبی که در آن استفاده می شود برداشته شده است. این بازی که برای اولین بار در ایران برگذار شده است در یکی از کتیبه های ایرانی به نام “کارنامه اردشیر بابکان” آورده شده است و نامش در سروده های زیادی نیز در ایران شنیده می شود. این بازی مانند دیگر بازی های توپی، هدف رسیدن توپ به دروازه حریف را دارد. هر گل که به ثمر می رسد، دو تیم زمین خود را عوض می کنند و داور توپ را در مرکز زمین برای شروع مجدد بازی قرار می دهد. اگر بازی در زمان استاندارد مساوی شود، زمان اضافی برای بازی در نظر گرفته می شود و اولین تیمی که به گل برسد برنده نهایی خواهد بود. اگر بازیکنی به سمت توپ پرتاب شده بتازد، در صورتی که توپ در سمت راستش باشد هیچ بازیکن دیگری حق سد راه او را ندارد.

کمانچه یکی از سازهای زهی آرشه ایست که دارای چهار سیم است. البته در ابتدا این ساز ۳ سیم داشت که بعد از ورود ویولون، این ساز تحت تاثیر قرار گرفت و به مرور یک سیم به آن اضافه شد. کاسه این ساز به صورت کروی و تو خالی ساخته شده که صدای بسیار زیبایی تولید می کند. جنس کمانچه در بیشتر مواقع از چوب توت است که تکه های باریک چوب در این ساز در کنار هم چسبانده می شوند. طریقه نواختن این ساز توسط آرشه آن است. فردی که می خواهد آن را بنوازد به صورت نشسته کمانچه را در پایین قرار می دهد و به وسیله آرشه آن را می نوازد.

کمانچه و چوگان ایرانی که ریشه آن ها در ایران بوده است جزو یکی از غنی ترین نمودهایی است که فرهنگ گذشته ایران را نشان می دهند و می توان گفت که یکی از افتخارات بیشمار ایران هستند. آثار ایرانی که در فهرست میراث نالموس جهانی در یونسکو ثبت شده اند، ۱۳ مورد هستند که از جمله آن ها می توان به نوروز، موسیقی خراسانی، آیین پهلوانی و زورخانه و … اشاره کرد که کمانچه و چوگان ایرانی نیز به این لیست در یک ماه آینده افزوده می شوند.