شهرستان نی‌ریز یکی از یکی از قدیمی ترین و کهن ترین شهرستان های استان فارس است. با توجه به کشفیات انجام شده و لوح های سنگی که در این شهرستان پیدا شده نام نی‌ریز از «نای ذی» به معنای «کارگاه اسلحه سازی» گرفته شده است. روز گذشته، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری خبر از کشف ۱۰۰ اثر تاریخی در نی‌ریز فارس داد که ابعاد جدیدی از زندگی مردمان در روزگاران گذشته به ما می دهد. در ادامه با الی گشت همراه باشید تا در مورد کشف آثار تاریخی در نی‌ریز بیشتر صحبت کنیم.
مطالب مرتبط: کشف آثار تاریخی متعلق به دوران تیموریان در بازار حضرتی تهران جزییاتی از کشف آثار تاریخی در منظر فرهنگی بم دو مقبره عظیم در شهر الاقصر مصر کشف شد
آقای حسن مرادی سرپرست هیات باستان شناسی مستقر در نی‌ریز، روز دوشنبه در گفتگویی با خبرنگاران در مورد کشف آثار تاریخی در نی‌ریز گفت: طی بررسی های باستان شناسی انجام شده در شهرستان نی‌ریز تاکنون بیش از ۱۰۰ اثر تاریخی در بخش پشتکوه و دهستان هورگان شناسایی و کشف شده است. کشف آثار تاریخی در نی‌ریز نشان می دهد که این آثار متعلق به ۴۰ هزار سال پیش تا دوران متاخر اسلامی هستند.
ایشان در ادامه صحبت هایش ادامه داد: بخش پشتکوه دارای مناطق زیادی است که از آن جمله می توان به روستای معدن، روستای کهتویه، دره کشوری، منطقه جاشترک، منطقه سرسبز و منطقه قرهچه اشاره کرد که دارای کوچه باغ ها، چشمه ها، قنات ها و مناظر زیبایی است.
سرپرست هیات باستان شناسی در مورد کشف آثار تاریخی در نی‌ریز توضیح داد: بیش از ۱۰۰ اثر تاریخی در نی‌ریز کشف شده اند که شامل تپه ها و محوطه های باستانی، معادن قدیمی، قنات ها، حمام های تاریخی، آسیاب ها، برکه ها (آب انبار)، قلعه ها و قبرستان های قدیمی اند که از نظر مطالعات باستان شناسی و میراث فرهنگی از اهمیت و ارزش بالایی برخوردار هستند.
آقای مرادی در ادامه سخنانش اضافه کرد: کشف آثار تاریخی در نی‌ریز و شواهد متعلق به حضور عصر سنگ در منطقه پشتکوه نشان می دهد که انسان ها از هزاران سال پیش در این منطقه ساکن بوده اند. البته با مطالعات و تحقیقات بیشتر می توان اطلاعات بیشتری در این مورد کسب کرد. در این پروژه باستان شناسی، آثار تاریخی مربوط به هزاره پنجم قبل از میلاد نیز در استقرارگاه ها و محوطه های مهم شناسایی شده اند که نشان می دهد بخش پشتکوه جایگاه مهمی در مرز فرهنگی بین استان های فارس، کرمان و یزد در دوره باکون است.
لازم به ذکر است که دوره و عصر باکون یکی از مهم ترین فرهنگ های عصر مس سنگی ایران است که مرحله ای بسیار مهم در زمینه تغییرات اجتماعی-اقتصادی جوامع پیش از تاریخ ایران در منطقه فارس به حساب می آید.
مرادی در ادامه در مورد کشف آثار تاریخی در نی‌ریز اظهار کرد: از جمله محوطه های مهم کشف شده در این منطقه می توان به مناطقی برای ذوب فلز اشاره کرد که در بین اهالی به معدن کهنه شهرت دارند و اطلاعات قابل توجهی از پتانسیل ها و قابلیت های منطقه به ما می دهند. در کنار آثار تاریخی کشف شده، بخش پشتکوه نیز از نظر میراث ناملموس هم اهمیت دارد. علاوه بر شیوه بافت گلیم مشکان که پیش از این در فهرست آثار ملی ثبت شده، می توان به بازی های بومی محلی و شیوه تهیه شیره انگور اشاره کرد.
به گفته سرپرست هیات باستان شناسی: این برنامه می تواند پایه ای برای شناخت توالی فرهنگ های تاریخی منطقه، برنامه ریزی برای کاوش های باستان شناسی، حفاظت و احیای آثار تاریخی، رشد گردشگری و پایش طرح های عمران شهرستان نی ریز در نظر گرفت. فصل دوم تحقیق و بررسی باستان شناسی شهرستان نی ریز با همکاری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس، فرمانداری، بخشداری ها و دفتر نمایندگی میراث فرهنگی شهرستان نی‌ریز و با مجوز از پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری عملیاتی و اجرا شده است.
فصل دوم مطالعه باستان شناسی شهرستان نی ریز با هدف تهیه نقشه باستان شناسی و شناخت وضعیت آثار در بخش پشتکوه و دهستان هورگان از توابع بخش مرکزی این منطقه آغاز شده است.
بخش مشکان (پشتکوه سابق) یکی از بخش های شهرستان نی ریز در استان فارس است که در فاصله ۲۶۰ کیلومتری از شیراز قرار گرفته است.