بر اساس اعلام خبرگزاری ها، به تازگی در استان کاشان و در شهر زیر زمینی سفید، فضایی مخصوص به آیین های ایران باستان کشف شده است. البته بر اساس گفته های کارشناسان هنوز هم این فرضیه در دست بررسی است اما به هر حال، خبر کشف فضای مخصوص آیین های ایران باستان در کاشان بسیار سر و صدا به پا کرده است. بیایید تا به اتفاق یکدیگر، خبر کشف فضای مخصوص آیین های ایران باستان در کاشان را به اتفاق یکدیگر و در الی گشت مورد بررسی قرار دهیم.
مطالب مرتبط: جزئیاتی از افتتاح نمایشگاه فرش ایرانی در بغداد بازگشت ۱۱ هزار شی تاریخی به ایران پس از ۸۰ سال شناخت جزایر ایران با صدور شناسنامه برای آنها
مشروح خبر این است که با خبر تازه ی کشف فضای مخصوص آیین های ایران باستان در کاشان و در شهر زیرزمینی سفید، باستان شناسان احتمال می دهند این فضا کاملا مرتبط با آیین های ایران باستان باشد. آقای مجید منتظر ظهوری، سرپرست هیأت باستان شناسی که در دومین کاوش باستان شناسی در مجموعه ی معماری دستکندهای زیرزمینی هر سفید کاشان یا همان نصرآباد در شهرستان آران و بیدگل کاشان فعالیت دارد با اعلام خبر کشف فضای مخصوص آیین های ایران باستان در کاشان افزودند که: در کاوش های ما در این منطقه به تازگی بنایی نمایان شده است که با توجه به وجود فضای چلیپایی با نورگیر و چاه آب که دو عنصر مقدس برای ایرانیان باستان بوده است حدس می زنیم احتمالاً مرتبط به آیین های ایران باستان بوده است.
وی در توضیح خبر کشف فضای مخصوص آیین های ایران باستان در کاشان با بیان این که این کارگاه کاوش در ۲ کارگاه تاریخی مجزا در حال انجام است، توضیح دادند که: کارگاه اول در زیر عمارتی خشتی با نام بقال یا چهار طاقی انتخاب و دو فصل کاوش منجر به شناسایی فضاها و کانال های ارتباطی غیر هم سطح در آن شد. همچنین در ادامه ی کاوش ها در این کارگاه در بخش شمالی و جنوبی در ۲ جبهه ادامه پیدا کرد، آن به شناسایی بخش های دیگری از این دستکند منجر شد که روند مخرب توسعه شهری باعث تخریب راه های ارتباطی در این بخش ها شده است.
برای به دست آمدن نتیجه ی مطلوب به منظور شناسایی مسیرهای ارتباطی از مطالعات میان رشته ای ژئوفیزیک به روش GPR کمک گرفته شده و گمانه زنی در نقاط شناسایی شده مشخص کرد که این مجموعه دستکند در بخش شمالی تداوم داشته و خیابانی که در این مابین قرار گرفته یعنی خیابان ۲۲ بهمن این مسیر را تخریب کرده است. وی افزود که مطالعات ژئوفیزیک مسیرهای دیگری را در بخش های دیگر شهر نیز شناسایی کرده که ادامه ی کاوش در آنها به روزهای دیگر موکول شده است. در زمینه ی یافته ها در این منطقه، در مشروح خبر کشف فضای مخصوص آیین های ایران باستان در کاشان از یافته های این بخش از دستکندها به سفال های دوران قرن ۶ و ۷ هجری قمری اشاره کرد که از نمونه های آن می توان به سفال های فیروزه ی قلم مشکی و سفال های لعاب تک رنگ فیروزه ای یا لبه ی چکشی نام برد.
وی در عین حال با اشاره به قطعاتی کشف شده از جنس سفال های نقاشی شده که در زیر لعاب روی برخی از آنها بخش های از کتیبه های اسلامی دیده می شود، بیان کرد که: یک قطعه ی کاشی زرین فام از بخش شمالی این مجموعه به دست آمده است که احتمالاً از نمونه های ساخت شهر کاشان در قرن ۶ و ۷ هجری یعنی در زمان خوارزمشاهی و ایلخانی است.
وی در ادامه ی اعلام خبر کشف فضای مخصوص آیین های ایران باستان در کاشان پس از روند کاوش در این بخش، فضایی با پلانی چلیپایی شکل نمایان شد که بخش عمده این فضا در بخش های فوقانی با آوار و نخاله های شهری پر شده بود و در بخش های پایینی آن نهشته های فرهنگی با مواد فرهنگی شناسایی شد. او فضای چلیپایی به دست آمده در بخش مرکزی را دارای سقفی دایره ای شکل و گنبدگون با شیب کم توصیف کرد که در مرکز گنبد یا آسمانه آن نورگیری دایره ای قرار دارد و افزود: در مرکز و کف فضای چلیپایی حلقه ی چاهی قرار گرفته است که تا عمق ۱۱ متر مورد کاوش قرار گرفت ولی به علت پایان زمان کاوش فعالیت باستان شناسی در آن متوقف شد.
وی می گوید که: صفه ی شمالی این شهر زیرزمینی در روند توسعه بنای قدمگاه به جهت نوسازی با عملیات پی سازی آسیب دیده و سقف آن نیز تخریب شده است. در واقع مسیر دسترسی به این فضای چلیپایی از سمت جنوب غرب بوده که این مسیر در یک دوره ی تاریخی به علتی نامشخص با سنگچین مسدود و در تغییرات بعدی حتی مسیر پلکانی آن تخریب و به فضاهای سردابی دوره های اخیر پیوند داده شده است. همچنین کاوش ها نشان می دهد که به احتمال زیاد دور تا دور این فضای چلپیایی سکوهایی برای نشستن وجود داشته است که در سیر زمانی و تخریب های تاریخی از بین رفته اند. در بخش جنوبی فضای چلیپای فضاهای الحاقی دستکندی نیز ایجاد شده که نقشه ای مربع شکل دارد و طاقچه هایی در آن کنده شده است.
از سوی دیگر شواهد زیادی از سازه های حرارتی و آثار سوختگی بر روی بدنه شمالی این فضای الحاقی دیده می شود. در ادامه ی اعلام خبر کشف فضای مخصوص آیین های ایران باستان در کاشان این فضاها نیز در دوره های متاخر مورد استفاده قرار گرفته و دیوارهای خشتی در آن ایجاد شده است. وی از یافته های این کارگاه را سفال های مربوط به قرون میانی اسلامی تا دوره ی صفوی و قاجار عنوان کرد و در ادامه ی خبر کشف فضای مخصوص آیین های ایران باستان در کاشان افزود: نقوش روی برخی از سفالینه های شناسایی شده، نشان از وجود مراسم و آیینی بودن فضای چلیپایی دارد که نقش هایی همچون صلیب، خورشید و سرو از انواع آن است. آقای منتظر ظهوری در آخر اعلام این خبر اضافه نموده است که: با توجه به این شواهد معماری دستکند زیرزمینی و همچنین یافته های باستان شناسی، احتمالاً این بنا مرتبط با برگزاری آیین های ایران باستان است. مطالعات درباره ی خبر کشف فضای مخصوص آیین های ایران باستان در کاشان همچنان ادامه خواهد داشت.