کاشان، شهری زیبا و باستانی در استان اصفهان، میزبان گل های خوش عطر و رنگین است که در کویر مرکزی ایران رشد می کنند. این شهر که در فاصله ۲۴۰ کیلومتری از تهران واقع شده، بین رشته کوه های کرکس و منطقه بیابانی قرار دارد و آب و هوای گرم و خشکی دارد. از دیرباز، مردم کاشان به فرآوری گل ها برای تولید گلاب مشغول بوده اند. جشنواره گلاب گیری کاشان، که در اردیبهشت ماه سال ۹۷ با حضور نمایندگان ۸۰ کشور برپا خواهد شد، فرصتی است برای آشنایی با این صنعت سنتی و فرهنگی. الی گشت در این مقاله به شما درباره جزئیات این جشنواره توضیح می دهد.
تضمین بهترین قیمت بلیط قطار و رزرو هتل در تمامی نقاط جهان فقط در الی گشت.
در بهار، کاشان با جشنواره گلاب گیری خود، مقصدی دلنشین برای گردشگران ایرانی و خارجی می شود. این جشنواره که از ۱۵ تا ۲۵ اردیبهشت برگزار می شود، نمایشی زیبا و بویایی از فرآوری گل های رنگین است. در کنار این جشنواره، می توانید در روز ۱۸ اردیبهشت به عطر افشانی امامزاده «سلطان علی محمد» در کاشان نیز بپیوندید. قمصر، شهرکی در ۳۰ کیلومتری کاشان، یکی از محل های اصلی برگزاری جشنواره گلاب گیری کاشان است.
معرفی ۲۰ مورد از بهترین جاذبه های دیدنی کاشان را در مجله گردشگری الی گشت بخوانید.
گل محمدی ایرانی که از گیاهان خانواده Rosaceus است، در ماه اردیبهشت به بلوغ می رسد و آماده برداشت برای تولید گلاب می شود. اگر در خرداد به کاشان سفر کنید، فقط غنچه های کوچکی را می بینید که در اردیبهشت روی شاخه ها باز شده بودند. گل های محمدی در صبح های اوایل روز و به صورت گروهی چیده می شوند. در این مراسم، افراد شرکت کننده صبح زود به چیدن گل ها مشغول می شوند و سپس فرآیند گلاب گیری کاشان را شروع می کنند. شما هم می توانید در این آئین شرکت کنید و نحوه تولید گلاب را ببینید و بهترین و تازه ترین گلاب و سایر عرقیجات را که در کنار آن ساخته می شوند، تهیه کنید. در بسیاری از خانه های روستای قمصر، باغچه ای از گل محمدی و دیگ های مناسب برای گلاب گیری وجود دارد.
ایرانیان اولین افرادی بودند که به ایده اختراع دستگاهی برای تقطیر مایعات و استخراج اسانس آنها رسیدند. این را مدارک تاریخی درباره ی صنعت گلاب گیری نشان می دهند. حکمای یونان باستان از تقطیر مایعات خبر نداشتند و فقط از عصاره ی گل برگ های قرمز و روغن آن استفاده می کردند. تقطیر پایه ی بسیاری از علوم شیمیایی است که امروزه داریم و به همین خاطر ایرانیان نقش بزرگی در پیشرفت این علم داشته اند. جابربن الحیان صوفی را می توان پدر شیمی در این زمینه دانست. آب تقطیر شده ی گل محمدی که گلاب نام دارد، در گذشته و حالا هم برای تقویت معده و درمان دردهای معده و روده مورد استفاده قرار می گیرد.
مراسم گلاب گیری کاشان در گذشته با رعایت آداب و رسوم خاصی انجام می شده و گل های باغ را با الاغ و ساز و دهل به کارگاه گلاب گیری منتقل می کردند. البته هنوز هم در بعضی از نقاط کاشان، این آئین ها رعایت می شود و گل های نیاسر را با شتر جمع آوری و بر اساس رسم ۱۴۰ ساله، گلاب تولید می شود.
وقتی به کارگاه های گلاب گیری در کاشان می رسید، برای خنک کردن شما از گرما، شربت های سرد برایتان می ریزند تا با آرامش فرآیند گلاب گیری را تماشا کنید. ابتدا برای شروع گلاب گیری، دیگ های ویژه را روی اجاق قرار می دهند. بسته به ظرفیت دیگ، گل های تازه را با آب حدود ۳ برابر خود مخلوط می کنند. با پوشاندن دیگ، شکاف های احتمالی آن را نیز می پوشانند تا بخار درون دیگ بماند. با افروختن شعله های اجاق و یا در بعضی موارد با سوزاندن هیزم فرآیند گلاب گیری که ۴ ساعت طول می کشد آغاز می شود. البته قبل از شروع مراسم معمولاً دیگ و گل ها را کنار رودخانه ها می برند و دعاهای مذهبی می خوانند.
وقتی محتویات دیگ جوشید، بخار آن را از لوله ها به درون پارچ مسی بزرگ که توسط آب سرد خنک می شود رها می کنند. وقتی این بخارها سرد شوند گلاب ایجاد می شود. پارچ ها نیز حدود ۳۰ الی ۴۰ کیلو گلاب تولید می کنند.
برای جداسازی عطر گل نیز باید لایه روغنی خیلی نازک که روی گلاب است، با سرنگ جمع آوری شود. اگر هم خواستید گلاب دو آتشه و سفارشی دارید دوباره باید گلاب را در دیگ جوشانید. مراسم گلاب گیری در کاشان جذبه بسیاری از گردشگران از داخل و خارج از کشور است که به «نیاسر» می روند تا این فرآیند زیبا را از نزدیک ببینند. در این جشنواره، گلاب گیرهای نمونه که گلاب و عرقیات با کیفیت بالا ساخته اند مورد تقدیر قرار می گیرند. خبرنگاران و مسئولین هم در این مراسم شرکت دارند و همچنین گل کاران نمونه ی این منطقه معرفی می شوند. همچنین مهمانان با شربت هایی که از گلاب تازه درست شده استفاده می کنند.
برای رفتن به مراسم گلاب گیری در کاشان، می توانید از شهرهای «قمصر» و «نیاسر» که در فاصله ۳۰ کیلومتری کاشان قرار دارند، بازدید کنید. این مراسم هر سال در بهار، معمولاً از اواسط ماه مه تا پایان ماه ژوئن برگزار می شود. شما می توانید در کارگاه های گلاب گیری، فرآیند تقطیر گل های محمدی را با روش های سنتی و صنعتی ببینید و از عطر و بوی خوشایند آن لذت ببرید. همچنین می توانید گلاب و عرقیات با کیفیت بالا را از تولیدکنندگان محلی خریداری کنید. برای رسیدن به «قمصر» و «نیاسر»، می توانید از تاکسی های شهری استفاده کنید.
برای اقامت در شهرهای «قمصر» و «نیاسر»، می توانید از هتل ها و اقامتگاه های محلی استفاده کنید. بر اساس نظرات مسافران، برخی از بهترین اقامتگاه های این شهرها عبارتند از:
- این هتل دارای ۱۰ اتاق با امکانات رفاهی است و در نزدیکی کارگاه های گلاب گیری کاشان قرار دارد. قیمت هر شب اقامت در این هتل حدود ۱۰۰ هزار تومان است.
- این اقامتگاه دارای ۵ اتاق با طراحی سنتی و مدرن است و در محله ی تاریخی نیاسر واقع شده است. قیمت هر شب اقامت در این اقامتگاه حدود ۱۵۰ هزار تومان است.
کاشان شهری باستانی و تاریخی است که دارای بسیاری از جاذبه های گردشگری است. برخی از فعالیت هایی که می توانید در کاشان انجام دهید عبارتند از:
- کاشان دارای چندین خانه ی تاریخی و زیبا است که نمونه های برجسته ای از معماری سنتی ایران هستند. برخی از معروف ترین خانه های تاریخی کاشان عبارتند از: خانه ی طباطبایی، خانه ی عباسی، خانه ی بروجردی و خانه ی آمری.
- بازار کاشان یک بازار قدیمی و پر جنب و جوش است که دارای چندین تخته، مسجد، حمام، کاروانسرا و موزه است. شما می توانید در بازار کاشان انواع صنایع دستی، قالی، گلاب، عرقیات و لباس های محلی را ببینید و خرید کنید.
- حمام سلطان امیر احمد یک حمام تاریخی و زیبا است که در قرن ۱۹ میلادی ساخته شده است. این حمام دارای طرح های رنگین کام، آجر نما، شیرآلات مسی و سقف های زیرزمینی است. شما می توانید درون حمام را بازدید کنید و از منظره ی رو به رو از بام حمام لذت ببرید.
- باغ فین یک باغ تاریخی و زیر نظر یونسکو است که در قرن ۱۶ میلادی ساخته شده است. این باغ دارای درختان سبز، آب نماهای زینتی، حوض های آب، پل های قوس دار و ساختمان های قدیمی است. شما می توانید در باغ فین قدم بزنید و از طبیعت زیبا و آرامش بخش آن بهره مند شوید.
مراسم گلاب گیری کاشان یک جشن سنتی و فصلی در کاشان است که در بهار برگزار می شود. در این جشن، گل های محمدی که در شهرهای اطراف کاشان رشد می کنند، با روش های صنعتی و سنتی تقطیر شده و گلاب و عرقیات با کیفیت بالا ساخته می شوند. این جشن فرصتی است برای تماشای فرآیند گلاب گیری، خرید گلاب و عرقیات، لذت بردن از بوی خوشایند گل ها و شرکت در مراسم مذهبی و فرهنگی محلی. این جشن هر ساله جذبه ی بسیاری از گردشگران از داخل و خارج از کشور را به خود جلب می کند.