با توجه به آنچه که اخیرا در خبرگزاری های رسمی دنیا درباره ی ایران به عنوان نگین خاورمیانه و همچنین کشوری ارزان با جاذبه های تاریخی و تمدنی بی نظیر سبب شده خبرهای خوشحال کننده درباره صنعت گردشگری کشور به گوش می رسد که یکی از آن ها تهیه نقشه راه ساخت برند گردشگری ایران بوده که توسط معاون گردشگری ایران مطرح شده است، ولی تیموری در طی این خبر با یادآوری این که سه پروژه کلان دیگر در معاونت گردشگری وجود دارد که شمال برنامه جامع توسعه و حساب اقماری در معاونت گردشگری تعریف شده که همزمان پیش برده می‌شود. وی همچنین درباره ی این خبر گفته است که تا کنون رایزنی‌هایی داشته ایم نظیر سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری که به تنهایی نمی تواند در این باره اقدام کند. معتقدیم هرچه همراه تر با ذی نفعان باشیم استقرار و استمرار این برند آسان‌تر خواهد شد. برای اینکه بیشتر درباره خبر شعار، برند و رنگ ایران در دنیا بدانید در ادامه ی این مطلب از مجله گردشگری الی گشت همراه با ما باشید.
مطالب مرتبط: برگزاری رویدادهای ورزشی همزمان با جشنواره زمستانی بیدار اردبیل چهار تغییر مهم در سفرهای هوایی سال ۲۰۱۹ چرا ستون های کاخ آپادانا را با کیسه های سیاه پوشانده اند!؟
همانطور که در بالا اشاره کردیم معاون گردشگری از تهیه نقشه راه ساخت برند گردشگری ایران خبر داده است و همچنین یادآور این شده است که این سه پروژه کلان در معاونت گردشگری شامل تهیه برند، برنامه جامع توسعه و حساب اقماری در معاونت گردشگری تعریف شده که همزمان پیش برده می‌شود، به ایسنا گفت: در تهیه برند گردشگری صدا و سیما، سازمان توسعه تجارت و وزارت امور خارجه را همراه کرده‌ایم و تا کنون رایزنی‌هایی داشته‌ایم چون سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به تنهایی نمی‌تواند در این‌باره اقدام کند. معتقدیم هرچه همراه‌تر با ذی‌نفعان باشیم استقرار و استمرار این برند آسان‌تر خواهد شد.
وی نیز در ادامه صحبت های خودش این چنین بیان کرده است که تا به حال هزینه، مدت زمان و تشکیلات مورد نیاز برای تهیه برند گردشگری پیش بینی شده، شوراهای مرتبط، تفاهم نامه های بین دستگاهی و تیم های اجرایی مشخص شده و تقریبا نقشه راه که عملیات ساخت برند گردشگری را مرحله به مرحله تعیین کرده، آماده شده است. تیموری نیز در ادامه این چنین بیان کرده است که تعیین لوگو و شعار گردشگری همزمان با تهیه برند ساخته می شود و هر کدام پروژه ای هستند که در جریان برندسازی پیگیری می شود.
با وجود این که تقریبا دو دهه از سیاستگذاری هایی که سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برای ساخت برند گردشگری ایران گذشته اما هنوز هیچ ایده به سرانجام نرسیده و همچنین هیچ گونه شعاری هم برای گردشگری ایران مطرح نشده است، این در حالی است که برخی کشورها علاوه بر برند و شعار گردشگری، رنگ ویژه ای را به عنوان شناسنامه کشور خود انتخاب کرده اند که متاسفانه مسئولان در این زمینه هیچ گام مثبتی برای ایران برنداشته اند. با وجود این که همایش های زیادی از سوی جامعه دانشگاهی و مختصصان در حوزه برند گردشگری با صرف هزینه و زمان زیاد بدون حصول نتیجه برگزار شده است و در این مورد رییس وقت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، محمد علی نجفی در سال ۱۳۹۲ کمیته طراحی شعار، لوگو و برند گردشگری را زیر نظر «سیدمحمد بهشتی» که پیشینه ای پررنگ در بخش میراث فرهنگی و نه گردشگری داشت، تشکیل داد؛ کمیته منفعلی که هیچ گاه خروجی مشخصی نداشت.
همانطور که گفتیم تقریبا دو دهه است که ایده ساخت برند برای جذب گردشگر مطرح شده است و هیچ گونه جامعه عملی بر آن پوشانده نشده است؛ از همین رو در اواسط دهه ۸۰ زمانی که بین لوگو، شعار و برند در بین متولیان ادراک نشده بود، ستاد نمایشگاه ها و تبلیغات سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بدون نظرسنجی و مطالعات کارشناسی، شعاری را با خیال برند ایران انتخاب کرد که مخالفان زیادی هم در داخل کشور داشت. ایران برای یک دوره حدودا پنج ساله با شعار «ایران را ببینید» یا همان See Iran با رنگ قرمز در تمام نمایشگاه های بین المللی گردشگری شرکت می کرد.
مخالفان این نام به دلیل این که هیچ گونه نشانه ای از ایران در این برند وجود ندارد و هیچ چیز را برای مخاطب درباره این کشور تداعی نمی کند. از همین رو در سال ۹۳ یعنی پس از آن که سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کمیت های را خاص ساخت برند، لوگو و شعار گردشگری تشکیل داد، حرف از این بود که ایران با شعار «Go To Persia» در مجالس و محافل بین المللی ظاهر شود که چندان از این پروژه که تکرار تجربه قبل بود نیز استقبال نشد.
با توجه به انتقاداتی که استان دانشگاه علامه طباطبایی، حمید ضرغام از این برند کرده نیز در مقاله ای توضیح داد که یک «برند گردشگری یک مقصد قبل از سفر، اطلاعاتی به بازدیدکننده میدهد تا مقصد را شناسایی و تعیین هویت کند، آن را از رقبایش متمایز سازد و انتظارات خود از سفر پیش رو را شکل دهد» حتی اطلاعات پس از سفر نیز تحت تاثیر برند مقصد قرار میگیرد؛ از همین رو انتخاب برند معتبر بسیار مهم است.
در نتیجه این پژوهش ها که با تکیه بر نظر نزدیک ترین کارشناسان به مقوله گردشگری در کشور به دست آمده است، این موضوع برای ما روشن شده است که گردشگری در ایران با وجود داشتن وب سایت، شعار، نشریات مختلف، فیلم و عکس و تبلیغات پراکنده اما برند ندارد و کابرد مفاهیم برندسازی در صنعت گردشگری کشور و توسعه آن نیز بسیار ناکارآمد است. هسته مرکزی برند گردشگری ایران دارای ضعف های اساسی است و دلیل آن هم عدم تعریفی روشن از شخصیت و موقعیت برند ایران می باشد. تمامی این موارد به نظر می رسد که به دلیل نداشتن برند گردشگری معتبر و همینطور عدم وضوح و تبیین هسته برند، سرمایه گذاری کافی و همچنین اقدامات توسعه ای در حوزه خدمات و تسهیلات گردشگری کشور است که تاکنون صورت نگرفته است.