آثار سلجوقی در شهر ری
احتمالا مالک زمینی که در کوچه محبتی شهر ری برنامه ریزی برای ساخت ۹ طبقه مسکونی را در اواخر آذر ماه آغاز کرده و حتی فراخوان پیش فروش واحدهایش را نیز منتشر کرده بود، هیچ گاه فکر نمی‌کرد ساختن یک طبقه زیرزمین برایش چه دردسر‌هایی خواهد داشت. حدود دو ماه قبل، با اعلام خبر کشف دو خمره سفالی در حین فعالیت های عمرانی برای ساخت یک مجتمع مسکونی در میان بافت شهری شهرری، سازمان میراث فرهنگی مطلع شده و فعالیت این کارگاه را متوقف نمود. باستان شناسان به محل رفته و به دنبال مطالعات باستان شناسی خود، به سیستم آبرسانی، فاضلاب شهری و سنگ فرش های آثار سلجوقی در شهر ری رسیدند. این کاوش‌ها تا حدود یک هفته دیگر نیز ادامه خواهد داشت. کاوش هایی که هر روز به سازه های جدیدی در داخل بافت شهری ری می‌رسند. با الی گشت همراه شوید تا در مورد آثار سلجوقی در شهر ری بیشتر بدانیم.
برای خرید آنلاین تور روسیه ( ۳ شب تور سنت پترزبورگ + ۳ شب تور مسکو ) از سامانه الی گشت اینجا کلیک کنید.
مطالب مرتبط: کشف لایه های تاریخی جدید در شهر ری دژ رشکان شهر ری، میراث اشکانیان مسجد جامع کاشان، بنایی تاریخی از دوره سلجوقیان
به نظر می رسد که آثار سلجوقی در شهر ری گویی تاریخ را در زیر ری قرار داده است به طوری که دیوارهای کارگاه کاوش این را نشان می دهند. کوزه‌ها، خمره ها و تکه سفال هایی که همچنان در لا به لای دیوارها باقی مانده است. تیم کاوش نه تنها حواسش به این لایه های باستانی است، که از سوی دیگر احتمال می دهد به واسطه سیل یا هر چیزی به این منطقه آورده شده باشند، بلکه هر روز آوار را از سازه هایی جدا می‌کند که به مرور شکل می‌گیرند. محسن سعادتی، سرپرست کاوش باستان شناسی ری و کارشناس باستان شناسی شهر ری از کشف آثار جدیدی که در این فضای کوچک گفته و اضافه کرد: حتی از دو خمره ای که نخست کشف شدند، یافته هایی مانند سفال، شیشه و بیشتر خاک به دست آوردیم که بعد از صاف کردن، بررسی کامل و مطالعه یافته ها و مرمت خمره ها، اطلاعات به دست آمده، برای مطالعه درباره نوشتن مقالات و کتاب ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در مورد آثار سلجوقی در شهر ری وی با اشاره به کشف بقایای استخوان های جانوری در بخشی از این کاوش گفت: در بخشی از کاوش با فضایی رو به رو شدیم که احتمال می‌دهیم یک چاه باشد، حتی با بقایایی از خرده سفال و شیشه رو به رو شدیم و احتمال می‌دهیم آن بخش یک چاه باشد چون می‌دانیم در ری دوره سلجوقی یک زلزله بزرگ رخ داده و آثار زلزله نیز در این بخش مشهود است. او با بیان اینکه احتمال می دهیم استخوان های کشف شده مربوط به حیوان هایی مانند گاو یا سگ باشد ادامه داد: یافته های کشف شده دیگر سالم نبوده و ممکن است به صورت اتفاقی در این بخش قرار گرفته باشند، اما هنوز نتایج نهایی را نمی‌دانیم و باید تحقیقات بیشتری در این زمینه انجام شود. سرپرست کاوش باستان شناسی ری در بافت شهری، همچنین درباره کشف سفال های سالم در این محوطه باستانی اظهار کرد: علاوه بر دو خمره بزرگ، پی سوز، چند کوزه و گلدان پیدا شده است که بیشتر آثار به دلیل فشار شکسته اما قابل مرمت هستند. تعداد زیادی درپوش و شیشه نیز به دست آمده اند. حتی چند مهره تزئینی به دست آمد که هنوز جنس سنگ ان ها شناسایی نشده است.
در مورد آثار سلجوقی در شهر ری، وی در بخشی از صحبت هایش به شایعات مطرح شده درباره محتویات دو کوزه بزرگ در این محوطه اشاره کرده و گفت: با وجود این که برخی عنوان کرده بودند که در این محوطه سکه پیدا شده، اما ما اعلام می‌کنیم تاکنون هیچ سکه‌ای در این محوطه تاریخی کشف نشده است. سعادتی در توضیح وضعیت خمره های به دست امده که تنها شانس این محوطه تاریخی بوده‌اند، اظهار نمود: یکی از خمره هایی که پیدا شده شکسته و خمره دیگر با اندود سفید پوشیده شده است، چون ترک بزرگی داشت که نیاز به مراقبت داشت، به همین دلیل اطراف آن را با گچ و پلاستیک بسته نگاه داشتند. وی تاکید کرد: در پایان کار کاوش، آثار به دست آمده به پایگاه میراث فرهنگی شهرری انتقال داده شده تا مرمت شوند و تا زمانی که یک موزه در شهرری راه اندازی گردد در آنجا نگهداری خواهد شد. با توجه به آنکه کاوش را لایه لایه انجام دادیم متوجه شدیم این خمره‌ها در کف دفن شده‌اند. این باستان شناس با اشاره به سازه های معماری کشف شده در این بخش از شهر ری گفت: در طول کاوش ها سازه هایی از معماری کشف شد که احتمال داده می‌شود متعلق به یک حمام از دوره سلجوقی باشد. در عین حال تعداد زیادی شیشه های خرد شده رنگی نیز پیدا شده است.
در خصوص آثار سلجوقی در شهر ری او همچنین درباره دلیل ارتباط این محوطه به دوره سلجوقی، به وجود دو نوع تاریخ گذاری، نسبی و مطلق اشاره نموده و می‌گوید: با توجه به پلان کشف شده و نوع معماری، سفال ها و شیشه های کشف شده احتمال می دهیم این محوطه به دوره سلجوقی برسد، اما با توجه به آنکه هنوز آزمایش های لازم روی داده ها انجام نشده است نمی‌توان تاریخ دقیق را به صورت قطعی اعلام کرد. این باستان شناس با بیان اینکه حدود یک هفته دیگر کار کاوش در این محوطه پایان می یابد، ادامه داد: با توجه به آنکه میزان یافته ها از سفال و آثار بسیار زیاد است بعد از پایان کاوش نیاز است تا حدود ۳ ماه روی داده ها تحقیق و بررسی شود. از آنجایی که باستان شناسی یک فعالیت نامشخص است نمی توانیم بگوییم که ممکن است در ادامه کاوش ها با چه چیزهایی روبرو شویم. این باستان شناس نیز نسبت به منع ایجاد گودبرداری بیش از دو متر در شهرری تاکید کرده و گفت: آنچه که در این منطقه کشف می شود در پهنه بندی نقشه های ری جانمایی شده و اگر در آینده بخواهند در اطراف این منطقه بیش از دو متر گودبرداری کنند، باید از میراث فرهنگی استعلام شود، چون احتمال کشف و پیدا شدن آثار دیگر نیز وجود دارد.
در مورد آثار سلجوقی در شهر ری سعادتی با بیان اینکه در هر نقطه از شهر ری که گودبرداری شود به یک بنا یا اثر تاریخی برخورد خواهیم کرد ادامه داد: اگر به دیواره هایی که اکنون در بخشی از این بنا همچنان دیده می‌شود نگاه کنیم شاهد آن خواهیم بود که معماری در زیر خانه های اطراف هم هنوز ادامه دارد. او با اشاره به اینکه با پایان کار کاوش، به اداره کل میراث فرهنگی تهران اطلاع داده می شود که کار کاوش در این محوطه به پایان رسیده است، بیان کرد: برای ادامه کار و وضعیت آینده این محوطه، معاونت میراث فرهنگی باید اعلام نظر کند، هر چند البته برای انجام کاوش ها با مالک خصوصی این منطقه به تعامل رسیده ایم. وی معتقد است با توجه به آنکه آثار شاخصی در این محوطه کشف نشده، نیازی برای تبدیل این بخش به سایت موزه نیست، بلکه می‌توان یک سایت مجازی و نقشه سه بعدی از آن تهیه کرد.
محسن شیخ الاسلامی، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی استان تهران که پیش از این تجربه چنین اتفاقی را در تهران و بازار حضرتی داشته در این زمینه اظهار کرد: در حال حاضر و تا زمانی که مطمئن نباشیم کار کاوش و مطالعه در این محوطه تاریخی به پایان نرسیده، نمی‌توانیم در این زمینه صحبت کنیم، بر اساس نتایج کاوش در این زمینه اظهار نظر می‌کنیم. اما در حال حاضر و تا پایان کامل بررسی های مطالعات باستان شناسی امکان ادامه کار مالک در این محوطه تاریخی وجود ندارد.