معبد کایلاسا، بزرگ‌ترین ساختمان تک‌سنگی منحصر به فرد در جهان است که در غار ۱۶ از غارهای الورا در اورنگ‌آباد، ماهاراشترای هند واقع شده است. این معبد از یک قطعه سنگ بازالتی از تپه‌های چاراناندری حک شده است و به دلیل اندازه بزرگش، معماری شگفت انگیزش و حکاکی‌های خیره‌کننده، یکی از معابد استثنایی هند به شمار می‌رود. با طرح‌های پیچیده بر روی پنل‌ها، ستون‌های تک سنگ و مجسمه‌های حیوانات و خدایان، معبد کایلاسا یک شگفتی مهندسی است که بازدید از آن برای علاقه‌مندان به تاریخ و معماری بی‌نظیر است.
این معبد در قرن هشتم به دستور کریشنای اول ساخته شد و به خدای هندو، شیوا اختصاص دارد. بازدید از این معبد افسانه‌ای، هر بازدیدکننده‌ای را به وجد می‌آورد، زیرا برای ساخت این معبد تنها قطعه سنگ عظیم به طور بی عیب و نقص حک شده است و تنها از روش‌های سنتی برای انجام این کار استفاده شده است. این معبد که به معبد ویروپاکشا در شمال کارناتاکا شباهت دارد، طی ۱۸ سال با استفاده از ۲۰۰۰۰۰ تن سنگ ساخته شد.
دلایل تمایز معبد کایلاسا از سایر معابد هند
معابد هند همواره مسافران را با تاریخ غنی و معماری خیره کننده خود شگفت‌زده کرده‌اند. اما از میان این همه، معبد کایلاسا، بزرگ‌ترین معبد بین ۳۴ معبد حکاکی شده که جزئی از غارهای الورا در ماهاراشترا هستند می‌باشد. معبد کایلاسا در واقع به عنوان بزرگ‌ترین ساختمان صخره‌ای یکپارچه جهان شهرت بین‌المللی دارد. این مجموعه معبد با توانایی‌های برجسته معماری هندی، در صخره‌های بازالتی عمودی کوهستان‌های ساهیادری هند حک شده است.
روش غیرمعمول ساخت این معبد، آن را از سایر سازه های صخره ای باستانی متمایز می کند. در واقع به جای روش سنتی از پایین به بالا، صنعت گران این شاهکار را از بالا به پایین ساختند. با استفاده از ابزارهای پایه مانند مته و چکش، این هنرمندان به دقت صخره را حک کرده و اثر هنری بی نظیری را به اینجا به یادگار گذاشته اند. جالب است بدانیم که کارگران بدون هیچ سازه پشتیبانی دیگری، به ساخت این معبد بی وقفه ادامه دادند.
افسانه معبد کایلاسا
مجموعه‌ای از شواهد ادبی از دوران قرون وسطی به معبد غار کایلاسا اشاره دارند. گفته می‌شود که این معبد توسط ملکه منیکاواتی از پادشاهی الاپورا ساخته شده است. طبق افسانه‌ها، یک پادشاه از آلاجاپورا به علت گناهانی از زندگی قبلی، به بیماری غیر قابل درمانی مبتلا شده بود. در یک سفر شکار ملکه که همراه او بود، به بت گریشنشور قسم خورد که اگر وضعیت پادشاه بهبود یابد، یک معبد به افتخار خدای شیوا بنا خواهد کرد. پس از غسل در ماهیسامالا، پادشاه به شکلی شگفت‌انگیز بهبود یافت. ملکه هم با خوشحالی اصرار کرد که ساخت معبد فوراً آغاز شود.
شگفتی های معماری معبد
معبد کایلاسا در زمان سلسله راشتراکوتا در قرن هشتم ساخته شده و یک ساختمان تک قطعه بسیار منحصر به فرد است که به خدای شیوا اختصاص داده شده است. این معبد یک بلوک سنگ حکاکی شده عظیم است که طول آن تقریباً ۶۰ متر، عرض آن ۳۰ متر و ارتفاع آن در بالاترین نقطه حدود ۳۰ متر است.
در مجموعه معبد، می‌توان سالن‌ها، ستون‌ها، گذرها و انواع مجسمه‌ها و نقوش دیدنی را پیدا کرد. ورودی معبد کایلاسا توسط فیل‌های سنگی نگهبانی می‌شود. برای افزودن به زیبایی بنا، دیوارهای معبد شامل حکاکی‌های دقیقی هستند که صحنه‌هایی از اسطوره شناسی هندو مانند حکایت‌های باستانی رامایانا و ماهابهاراتا را نشان می‌دهند.
علاوه بر ویژگی‌های معماری چشمگیر خود، مجموعه معبد کایلاسا اهمیت کیهان شناختی هم دارد. محققان طراحی معماری آن را به عنوان یک سفر نمادین از دنیای مادی به معنوی، از جهان زمینی به آسمانی و از ماده به ذهن تفسیر می‌کنند. گوپورام، دروازه ورودی معبد، نماینده نقطه ورود اصلی است و نماد ورود از دنیای انسانی به دنیای مقدس است. با پیشروی از یک منداپا (سالن) به منداپای بعدی، ممکن است کاهش تدریجی در اندازه، حجم و فضا را مشاهده کنید که همراه با کاهش نور است. این عنصر طراحی عمدی هدف ایجاد کم‌ترین میزان تشویش را دارد و به بازدید کنندگان اجازه می‌دهد در حالی که به عمق مجموعه معبد پیش می‌روند، احساس نزدیکی به دنیای مقدس را تجربه کنند.
دسترسی به معبد کایلاسا
اگر شما قصد سفر هوایی را دارید، فرودگاه اورنگ آباد نزدیک‌ترین فرودگاه به معبد است. شما می‌توانید از این فرودگاه با یک تاکسی تا مقصد موردنظرتان برسید. همچنین ایستگاه قطار اورنگ آباد نزدیک‌ترین ایستگاه راه‌آهن به معبد است. از این ایستگاه شما می‌توانید با اتوبوس یا تاکسی به غارهای الورا برسید. علاوه بر این، این مقصد از طریق جاده به اورنگ آباد و مومبایی متصل است.
حقایق جالب درباره معبد کایلاسا
معبد کایلاسا یا غار ۱۶ یکی از ۳۴ غار معبد و مراکز رهبانی معروف به غارهای الورا است که به طور کلی به عنوان یکی از مقاصد گردشگری پربازدید در ماهاراشترای هند مشهور هستند. این معبد، که از یک سنگ بزرگ ساخته شده است، به عنوان یکی از بزرگ‌ترین حکاکی‌های یکپارچه جهان و یکی از معابد غار برجسته هند محسوب می‌شود. علاوه بر اندازه چشمگیر خود، این معبد به خاطر نقوشی که دارد و همچنین برای کیفیت بالای سایر عناصر معماری خود بسیار توجه برانگیز است. اگر به تاریخ و هنر علاقه دارید و می‌خواهید بیشتر درباره این معبد بدانید، در ادامه برخی از حقایق جالب در مورد معبد کایلاسا الورا برای شما آورده شده است.
۱- بزرگ ترین سازه یکپارچه در جهان
غارهای الورا، در واقع به دلیل وجود معبد بزرگ کایلاسا، بزرگ ترین سازه سنگی یکپارچه در جهان، شهرت دارند. کایلاسا، یک مجموعه معبد چندطبقه است که به پروردگار شیوا اختصاص داده شد. ویژگی این شاهکار معماری ۱۳۰۰ساله این است که از یک تکه سنگ آتشفشانی یکپارچه از تپه‌های چاراناندری حکاکی شده است و به‌عنوان بزرگ‌ترین قطعه هنری یکپارچه در هند و جهان محسوب می‌شود. حتی نقوش موجود در این معبد مرموز هم از همان تکه سنگ بقیه معبد حکاکی شده‌اند. معماری معبد نشانه‌هایی از سبک‌های پالاوا و چالوکیا را نشان می‌دهد.
۲- حکاکی شده از بالا به پایین
معبد کایلاسا به خاطر حفاری عمودی خود بسیار معروف است. کار از بالا شروع شده و به سمت پایین حرکت کرده است. سنگ‌های بزرگی که از کوه به دونیمه شکسته شده‌اند را با استفاده از مته‌های فولادی جدا کرده‌اند. می‌توانید نشانه‌های مته زنی روی دیوارهای اطراف که هنوز قابل مشاهده هستند را ببینید. معبد کایلاسا که در یک بلوک سنگ واحد حک شده است، تنها ساختمان در جهان است که از بالا تا پایین ایجاد شده است. طرح‌ها و اندازه‌گیری‌ها بادقت بسیار بالا برنامه‌ریزی‌شده‌اند، زیرا هیچ فرصتی برای تغییر یا اضافه کردن سنگ یا قطعه سنگ دیگری وجود نداشته است.
۳- ساخته شده طی ۱۸ سال
معبد کایلاسا، که برجسته‌ترین غار در الورا است، به فرمان پادشاه راشتراکوتا، کریشنای اول در سال‌های ۷۵۶ تا ۷۷۳ میلادی ساخته شد. این معبد، همواره موردتوجه محققان و گردشگران قرار گرفته است. باستان شناسان محاسبه کرده بودند که ساخت معبد بیش از صد سال زمان خواهد برد. اما در واقع، فقط ۱۸ سال طول کشید تا آن را به پایان برسانند. این معبد، به شکل حرف U برش خورده است و حدود ۵۰ متر در عمق و ۲۰۰۰۰۰ تن سنگ از یک صخره بازلت عمودی در کوهستان‌های چاراناندری برداشت شده است تا این معبد شگفت انگیز شکل بگیرد. همه سعی دارند درک کنند چگونه این معبد با استفاده از روش‌های سنتی و هیچ‌گونه فناوری مدرن، در طی این زمان کوتاه ساخته شده است.
۴- نمادی از کوه کایلاش
معبد کایلاسا یک ساختمان مذهبی است که به پروردگار شیوا اختصاص داده شده است و معماری آن شباهت زیادی به کوه مقدس کایلاش دارد که محل سکونت این خدایان است. دو حیاط داخلی در کنار ممر ورودی وجود دارد و هر یک دارای یک فیل یک تنی عظیم به ارتفاع ۱۵ متر و ستون‌های پیروزی هستند.
تصویر گاو مقدس ناندی روبه شیولینگا قرار دارد. ناندی مندپا و معبد اصلی شیوا به ارتفاع ۷ متر و دو طبقه ساخته شده اند. در طبقه پایه احساس می‌کنید که فیل‌ها ساختمان کلی را نگه می‌دارند. در ابتدا، این ساختمان با یک‌لایه ضخیم از گچ سفید پوشش داده شده بود تا شبیه کوه پوشیده از برف کایلاش مقدس به نظر برسد. برخی اثرات این گچ تا به امروز هم باقی‌مانده است.
۵- بزرگتر از پارتنون آتن
معبد کایلاسا به عنوان یکی از بزرگ‌ترین معابد غاری هند به خاطر اندازه غول آسا، معماری و پردازش مجسمه‌ای خود شناخته می‌شود. در واقع معبد کایلاسا یک منطقه به اندازه دو برابر پارتنون در آتن یونان را در بر می‌گیرد. با قرار گرفتن ساختمان اصلی و یکپارچه منحصر به فرد در مرکز، گوپورا و دیوارهای حصار در دو طرف، این معبد یکی از بزرگ‌ترین ساختمان‌ها در هند و جهان است و حتی با تاج‌محل در آگرا هم رقابت می‌کند.
۶- مجسمه ها و حکاکی های ظریف
تقریباً هر اینچ از ساختار داخلی غارهای الورا حاوی مجسمه‌های پیچیده و حکاکی‌های زیبایی است که غنای هنری و فلسفی خود را بیان می‌کنند و این غارها را به یکی از دستاوردهای بزرگ تمدن باستانی هند تبدیل کرده‌اند. از جمله مهم‌ترین آثار در اینجا می‌توان به فیل‌های تک بلوکی و ستون‌های پیروزی در ورودی، تصویری از ناندی، شیرهای ایستاده در یک دایره روی سقف اشاره کرد. همچنین پنال‌های مختلفی در معبد کایلاسا قابل مشاهده هستند. این پنل‌ها صحنه‌هایی از دو حماسه مهم هندو، ماهاباراتا و رامایانا را به تصویر می‌کشند، همچنین ۱۰ پنل دیگر هم وجود دارد که مختصری از ده نماد خدای هندو، ویشنو را نشان می‌دهند.
۷- معبدی تخریب ناپذیر
قصه‌ای جالب درباره معبد کایلاسا در الورا وجود دارد. پادشاه مغول، اورنگزیب، که هزاران معبد هندو را ویران کرد، سعی داشت تا معبد کایلاسا را نیز نابود کند. گفته می‌شود که در سال ۱۶۸۲، هزار نفر برای نابودی معبد فرستاده شدند. آن‌ها به مدت سه سال کار کردند، اما تنها تعداد کمی از مجسمه‌ها را شکسته و به آن‌ها آسیب رساندند. در نهایت، اورنگزیب از انجام این کار منصرف شد و دریافت که کاملاً نابود کردن معبد تقریبا غیرممکن است زیرا سنگ بسیار سختی دارد که با وجود استفاده از چکش و تبر، خراب نمی شد.
کلام آخر
معبد کایلاسا در غارهای الورا یکی از شگفتی‌های دیدنی هند است. این ساختمان یک معبد اختصاص یافته به خدای شیوا است. معبد کایلاسا در غارهای الورا واقع در ایالت ماهاراشترای هند قرار دارد. این ساختمان علاوه بر اینکه یک ساختمان سنگی یکپارچه است، به دلیل فناوری ساخت خود در زمان باستان و حکاکی‌های باورنکردنی، به‌عنوان یکی از ساختمان‌های تأثیرگذار در جهان شناخته می‌شود.
در واقع هند شاهکارهای معماری بسیار شگفت‌انگیزی دارد که تاریخ‌شناسان و گردشگران بسیاری را از سراسر جهان به خود جذب می‌کنند. یکی از این شگفتی‌های معماری، معبد کایلاسا است. آنچه این معبد را به طور واقعاً شگفت انگیزی متفاوت می‌کند این است که به طور کامل از یک صخره غول آسای واحد حجاری شده است.
مقالات مرتبط