ویژگی‌های سازمانهای یادگیرنده
در سازمانهای یادگیرنده، تمامی اجزا به هم ربط و پیوندی عمیق دارند، به طوری که «پیتر دراکر» این گونه سازمان‌ها را به ارکستری تشبیه می‌کند که هر کس ساز خود را می‌زند، اما نکته مهم این است که تمامی نوازندگان عمیقاً تابع و مرتبط با رهبر ارکستر هستند و نتیجه کار، یک آهنگ موزون است. در ادامه با الی گشت همراه باشید.
مطالب مرتبط: چگونه سازمانی دانش بنیان داشته باشیم؟ تیم تان را درگیر یادگیری کنید
طبیعت سازمانهای یادگیرنده امروزی نیز چنین است که با پرسنل گسترده و با فرهنگ‌های متفاوت، همچنان در حال رشد و فعالیت هستند، نظیر شرکت‌های آی بی ام یا مایکروسافت. از ویژگی‌های دیگر سازمانهای یادگیرنده، روانی جریان اطلاعات در این سازمان‌هاست. این روانی، باعث افزایش دانش و رشد مدیریت نیروی انسانی در سازمان می‌شود. با رشد دانش پرسنل، میزان هوش سازمان‌ها افزون و بهره‌وری آنان ارتقاء می‌یابد.
از سوی دیگر در این سازمان‌ها، کارکنان به علت آموزش‌های مکرر و تفویض اختیاری که به آنها می‌شود، با ایجاد تیم‌های متعدد و انجام بحث‌های گروهی به ارتقای اطلاعات و توانمندی خود می‌پردازد. چنین روندی باعث می‌شود فرهنگ بسیار قوی در سازمان حاکم و آرمان یا دیدگاه مشترکی میان نیروی انسانی و سازمان فراهم آید.
چنین آرمان یا دیدگاه مشترک در یک سازمان ایجاد نمی‌شود مگر در سایه یک رهبر قوی سازمانی. در این حالت، استراتژی کلی سازمان به صورت مشترکی خواهد بود. این استراتژی از پایین به بالا تنظیم می‌شود، اطلاعات به صورت باز جریان دارد و تمامی بخش‌ها با اطلاعات و توانمندی بالایی که به دست آورده‌اند در تعامل منطقی با یکدیگر قرار می‌گیرند.
سازمان یادگیرنده فرصت یادگیری برای تمامی اعضای خود را فراهم می سازد. سازمانهای یادگیرنده پیوسته در حال افزایش توانایی خود برای ساختن آینده هستند.
هم‌چنین ویژگی‌های زیر را می‌توان برای سازمان های یاد گیرنده برشمرد:
- سازمانهای یادگیرنده مدام توانایی خود را صرف ساخت آینده ای بهتر میکنند.
- روشهای جدید را می‌آموزند و راههای قدیمی انجام کار را فراموش میکنند.
- در برابر مشکلات مایوس نشده و ایده های جدید ارائه می دهند.
- یادگیری را برای تمام اعضا تسهیل میکنند و مداوم آن را انتقال می‌دهند.
- یادگیری گروهی را تسهیل و ترغیب میکنند. « گاردنر و جولر » معتقدند: کارکنانی که از طریق گروههای کاری کار می کنند از کارکردن لذت بیشتری میبرند. زیرا آنها به جای اینکه شنونده صرف باشند فعالانه در جریان یادگیری مشارکت میکنند و خود را مسئول یادگیری خویش می‌دانند.
- سازمان یادگیرنده به وجود آورنده دیدگاه‌های جدید است.
- سازمان یادگیرنده مکانی است که در آن افراد مرتباً توانایی خود را در جهت خلق هر آنچه که میل به خلق آن دارند افزایش می دهند، مدلهای جدید یادگیری را فراگرفته و یاد می‌گیرند که چگونه بیاموزند.
- سازمان یادگیرنده شیوه‌های انجام کار را هدایت می‌کند.
- به آموزش کارکنان اهمیت می‌دهد و یادآور می‌شود که همواره علاقه‌مند فراگیری باشند.
- بر ریسک تأکید و از سرزنش کردن دوری می‌کند.
- با کارکنان ارتباط همه جانبه‌ای برقرار می‌کند و اطلاعات لازم را به موقع در اختیارشان قرار می‌دهد.
- به کارکنان می‌آموزد که قدرت تصمیم‌گیری واقع‌بینانه را در خود توسعه دهند.
- سازمان یادگیرنده از ایده‌های جدید استقبال می‌کند.
- سازمان یادگیرنده با سرعت زیاد آیین‌نامه‌ها و بخشنامه‌ها را معرفی می‌کند.
- سازمان یادگیرنده ارباب رجوع خود را می‌شناسد و مستقیماً با آنها وارد گفتگو می‌شود.
- بازخوردهای مثبت را به همه کارکنان به طور مستمر ارائه می دهد و تنبیه‌ها را به حداقل می‌رساند.
- آگاهی و شناخت را سرلوحه رشد حرفه‌ای کارکنان قرار می‌دهد.
- به پرونده‌ها در حداقل زمان ممکن رسیدگی می‌کند.
- رضایت و غرور کارکنان را تقویت می‌کند.
- برای پرهیز از خودمحوری قدرت را به طور تقریباً منطقی در سراسر سازمان توزیع می‌کند.
- بر اطلاعات مستند تکیه دارد نه بر فرضها و دهن‌بینی‌ها.
- از تجارب خود و گذشتگان به خوبی درس می‌گیرد و ارزش شکستها را می‌داند.
قواعد کلی در سازمانهای یادگیرنده
به طور کلی در سازمانهای یادگیرنده پنج قاعده یا فرمان وجود دارد که جریان تفکر سیستمی از قواعد مهم در این سازمان‌هاست. این پنج قاعده عبارتند از: الگوهای ذهنی، آرمان مشترک، یادگیری تیمی، قابلیت فردی و در نهایت تفکر سیستمی.
برای ایجاد تفکر سیستمی در سازمان اولین گام، جریان جزئی‌نگری و توجه به اجزاء است.
دوم، ریشه‌یابی مرزهای سیستم است (مرزبندی میان تمام بخش‌ها). در تفکر سیستمی، ریشه‌ها به خوبی بررسی شده و به کمک الگوهای پویا، تمامی علت‌ها و معلول‌ها مورد مطالعه قرار می‌گیرد.