هوش هیجانی یک استعداد ذاتی نیست، پس آن را ارتقا دهید
احتمالا شما هم با سایت Quora آشنایی دارید. این سایت محلی برای تعامل دانستنی‌ها و افزایش سطح آگاهی مردم است. افراد مختلف پرسش‌های خودشان را در هر زمینه‌ای در این سایت مطرح می‌کنند و کاربرانی که در مورد پاسخ آن‌ها اطلاعات داشته باشند نظر خودشان را بیان می‌کنند. همان‌طور که می‌دانید هوش هیجانی مسئله‌ی مهمی است و به تازگی سوال جدیدی در مورد راه‌های افزایش آن در این وب‌سایت مطرح شده است. نیکول گراوانا (Nicole Gravagna) عصب‌شناس و نویسنده‌ی کتاب MindSET Your Manner به این پرسش پاسخ داده است که ما در این مقاله‌ی الی گشت به بررسی آن می‌پردازیم.
مطالب مرتبط: هوش تحصیلی یا هوش هیجانی؟! این نکات شما را باهوش تر از همیشه نشان می دهد!
یادگیری استفاده از هوش هیجانی مانند یادگیری راه رفتن است. اگر شما هیچ دانشی در مورد آن نداشته باشید با چالش‌های زیادی در مسیر یادگیری روبه‌رو خواهید بود. اما زمانی که راه‌های استفاده از آن را یاد بگیرید و تمرین کنید در استفاده کردن از آن حرفه‌ای خواهید شد. مطمئنا شخصی که راه رفتن را یاد بگیرد می‌تواند دویدن، اسکی کردن یا اسکیت سواری را نیز تمرین کند؛ هوش هیجانی هم دقیقا مانند راه رفتن است.
هوش هیجانی که به آن EQ یا EI نیز گفته می‌شود درواقع همان مقدار توانایی شما برای استفاده از میزان آگاهی احساسی در زندگی روزانه است. بدن شما آگاهی احساسی دارد. بنابراین اگر طرز استفاده از آن را یاد بگیرید می‌توانید آن را به راحتی در زندگی خود به کار ببرید. متأسفانه آگاهی احساسی نیز مانند راه رفتن در یک مسیر فیزیکی است. اگر تابه‌حال راه نرفته باشید پاهایتان بسیار ضعیف بوده و به شما اجازه نمی‌دهد که مسیر طولانی را طی کنید و احتمالا بعد از برداشتن چند قدم زمین خواهید خورد. اگر هیچ کس به شما نگوید که پاهایتان به مرور زمان و با تمرین کردن قوی‌تر خواهد شد فرضتان را بر این خواهید گذاشت که هیچ موقع قادر به راه رفتن نخواهید بود. یکی از چالش‌های تقویت آگاهی احساسی این است که شما نمی‌توانید همیشه و در هر زمان نسبت به احساسات خود آگاهی داشته باشید. قسمتی از مغز که اجازه می‌دهد در مورد احساسات خود آگاهی داشته باشید بسیار ضعیف است مگر اینکه سعی کنید با تمرین کردن توانایی آن را تقویت کنید.
نگران نباشید؛ شما به مرور زمان در انجام این کار قوی‌تر خواهید شد. قشر جلویی مغز (ACC) بخش خاصی از مغز شما است و زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که نسبت به احساساتتان هوشیار بوده و از آن‌ها آگاهی داشته باشید. دانشمندان با بررسی دقیق عکس‌های گرفته شده از این قسمت مغز متوجه شده‌اند این لایه به مرور زمان و با استفاده‌ی آگاهانه ضخیم خواهد شد. در ادامه به معرفی ۲ تمرینی می‌پردازیم که باعث افزایش آگاهی احساسی شما خواهند شد.
۱- توجه کردن
شما چه زمانی متوجه ناراحتی‌تان خواهید شد؟ در همان لحظه؟ چند ساعت بعد از اینکه از زمان ناراحتی‌تان گذشت؟ یا اینکه معمولا چند روز یا چند هفته طول می‌کشد که متوجه شوید چیزی شما را اذیت کرده است. توجه کردن یک توانایی است که شما می‌توانید آن را به مرور زمان گسترش دهید. افرادی که EQ بالایی دارند در همان لحظه متوجه احساساتشان می‌شوند. آن‌ها همچنین دقیقا می‌دانند که احساساتشان در چه مرحله‌ای قرار دارند و اینکه با کدام عضو بدن آن را احساس می‌کنند و در حال حاضر این احساسات را با چه شخصی در میان می‌گذارند. احتمالا می‌توانید تصور کنید که آگاهی داشتن از این مسائل تا چه اندازه می‌تواند روی واکنش‌های شما منعکس شود و عواقب آن را تحت تأثیر قرار دهد.
۲- احساس کردن
شما نسبت به مشکلات زندگی خود چه احساسی دارید؟ آیا تظاهر می‌کنید که هیچ احساسی نسبت به آن‌ها ندارید یا سعی می‌کنید احساسات را خود را خفه کنید؟ آیا زمانی که خشمگین هستید احساسات خود را با فریاد زدن ابراز می‌کنید یا زمانی که ناراحت هستید و ترسیده‌اید دچار اختلالات تبدیلی یا هیستری می‌شوید؟ احساس کردن یک توانایی است که شما می‌توانید آن را به مرور زمان تقویت کنید.
افرادی که دارای EQ بالا هستند قادرند احساسات خود را برنامه‌ریزی کنند. آن‌ها زمان‌های مشخصی از روز یا هفته را به احساساتشان اختصاص داده و سعی می‌کنند آن‌ها را در دیگر ساعات روز کنار بگذارند. بعضی از مردم برنامه‌ریزی احساسات را زجرکشی برنامه‌ریزی شده می‌نامند و برخی دیگر به آن بهداشت عاطفی می‌گویند. واقعیت این است که بدن شما احساسات را برای جلب توجه شما تولید می‌کند و اگر به آن‌ها توجه نکنید به مرور زمان بزرگ و بزرگ‌تر شده تا زمانی که مجبور می‌شوید توجه خودتان را به آن‌ها معطوف کنید.
اگر قصد دارید آگاهی احساسی خود را بالا ببرید بهترین راه این است با شخصی که EQ بالایی دارد دائما در ارتباط باشید. بودن در کنار چنین افرادی به شما کمک می‌کند که بدن و مغز خود را در مسیر درست قرار دهید. انسان‌ها تمایل زیادی به تقلید کردن رفتار یکدیگر دارند. ما حتی بدون اینکه خودمان متوجه این قضیه باشیم سعی می‌کنیم شبیه افرادی باشیم که زمان خود را با آن‌ها سپری می‌کنیم.
برای تقویت کردن قشر جلویی مغز یا ACC باید تمرینات لازم را آغاز کنید. دفعه‌ی بعدی که متوجه شدید ناراحت هستید یک دقیقه از زمان خود را به توجه کردن به بدنتان اختصاص دهید. آیا احساس می‌کنید که گرمتان شده و عرق کرده‌اید؟ ببینید کدام عضو بدنتان عرق کرده و آیا در سر یا قفسه‌ی سینه‌تان احساس درد می‌کنید؟ توجه کردن به احساسات بدن یک راه عالی برای تقویت ACC است. تنها کافی است که به بدن خود توجه کنید. هرچقدر بیشتر این کار را انجام دهید خودتان متوجه می‌شوید که قشر جلویی مغزتان قوی‌تر شده است. در نتیجه احساسات خود را زودتر تشخیص خواهید داد و مقدار هوش هیجانی‌تان نیز بالاتر خواهد رفت.