برای پاسخ به اینکه چگونه شناخت رفتار گردشگر برای مدیران اجرایی صنعت گردشگری مفید است، نیاز به در نظر گرفتن مسائل مختلف مهمی درباره روند های کنونی گردشگری داریم. به طور کلی، گردشگر از لحاظ رفتاری اینگونه تعریف می شود: «اشخاصی که از محل معمول زندگی خود، برای مدت موقت حداقل یک شب دور شده و به مسافرت می پردازند». رفتار گردشگران شامل جستجوی تجارب فراغتی، تعامل بین ویژگی ها و خصوصیات مکان هایی که انتخاب کرده اند و بازدید می شود. با توجه به بیان لیپر، می توان ثابت کرد که شناخت رفتار مصرف کننده گردشگری فقط جنبه آکادمیک ندارد، با وجود این، تجزیه تحلیل آکادمیک به برنامه ریزی و بازاریابی مؤثر گردشگری کمک می کند. کین معتقد است دنیا هنوز جهانی نشده است؛ بنابراین، رفتار مصرف کننده گردشگری در هر کشوری هنوز متفاوت است و نیاز است که با توجه به عوامل تعیین کننده زیادی که بر عرضه و تقاضای گردشگری تأثیر می گذارد، شناخته شود .به نظر اسواربروک و هورنر موضوع رفتار مصرف کننده برای پی ریزی فعالیت بازاریابی که به منظور توسعه، ترفیع و فروش محصولات گردشگری انجام می شود، بسیار کلیدی است. واضح است اگر درصدد بهینه سازی کارایی و اثر بخشی فعالیت های بازاریابی هستیم، باید به شناخت اینکه چگونه مصرف کنندگان برای خرید یا استفاده از محصولات گردشگری تصمیم گیری می کنند، بپردازیم. اگر الگوهای رفتاری آنها را بشناسیم، می فهمیم که چه زمانی نیاز به مداخله در فرایند داریم تا نتایجی که می خواهیم بدست آوریم. در این صورت می دانیم در یک زمان خاص، چه محصول گردشگری را برای بازار هدف مورد نظر توسعه دهیم. از همه مهمتر، می دانیم که چگونه آنها را وادار کنیم که یک محصول خاص را بخرند که ما آن را برای برطرف کردن نیاز ها و خواسته های خاصشان، مؤثر تر طراحی کرده ایم. بنابراین شناخت رفتار مصرف کننده، برای موفقیت در فعالیت بازاریابی، بسیار ضروری است.
چارچوبی برای تجزیه و تحلیل اهمیت شناخت رفتار گردشگر برای مدیران کسب و کار های گردشگری
نمودار بالا توضیح می دهد که شناخت رفتار مصرف کننده یک وسیله ضروری برای موفقیت در توسعه، ترفیع و فروش محصولات گردشگری می باشد.
رفتار مصرف کننده در صنعت گردشگری
برای اینکه یک مدیر موفق در صنعت گردشگری شوید، باید قادر به شناخت و درک نیاز ها وخواسته های مصرف کننده و در پی آن برنامه ریزی بازاریابی باشید. با توجه به مطالب بالا، مدیران بازاریابی باید به تجزیه و تحلیل رفتار مصرف کننده بپردازند. این نیاز از زمانی شناخته شد که مصرف کنندگان به سمت پیشنهادات خاص تمایل نشان می دادند و با پرسیدن و مقایسه محصولات و خدمات، فهمیده تر شدند.
اسمیت (۱۹۷۷) و کینگ و هاید (۱۹۹۱) اشاره می کنند که عامل روان شناختی مهم تری در تجزیه و تحلیل رفتار گردشگری اهمیت زیادی دارد، زیرا مستقیماً با رفتار مصرف کننده گردشگری سرو کار دارد. به نظر فیلیپ کاتلر طبقه بندی و گونه شناسی گردشگران برای برنامه ریزی و بازاریابی گردشگری بسیار سودمند می باشد. این طبقه بندی ها در زیر آمده است:
چگونه رفتار مصرف کننده گردشگری برای توسعه محصولات گردشگری مفید واقع می شود؟
پون (۱۹۹۴) معتقد است که گردشگران محصول تغییرات جمعیتی می باشند و امروزه بیشتر باتجربه، انعطاف پذیر و مستقل هستند. ارزش ها و شیوه زندگی گردشگران تغییر کرده است و این موضوع بر تقاضای گردشگری تأثیر می گذارد. پلاگ (۱۹۷۴) بیان می کند که بیشتر گردشگران آمریکایی در جستجوی ارزش های فرهنگی و آموزشی می باشند در حالیکه گردشگران سنگاپوری به دنبال تازگی و تجارت هستند. با توجه به این مطالب، بیشتر محصولات گردشگری که در ایالات متحده امریکا توسعه می یابد، فرهنگی و آموزشی می باشند. به دلیل محدودیت های جغرافیایی، در سنگاپور بیشتر محصولات گردشگری تجاری و انسان ساخت می باشد.
آسیایی ها به دنبال تعطیلات با ارزش افزوده می باشند و تعطیلات شهری را ترجیح می دهند. امروزه فعالیت هایی از قبیل خرید و خوردن غذا در بیرون، جاذبه های اصلی گردشگران آسیایی می باشد. بنابراین، عجیب نیست که هنگ کنگ، سنگاپور و ماکائو در حال حاضر مقاصدی پر بازدید در منطقه می باشند. به این دلیل بیشتر محصولات گردشگری (فروشگاه های مدرن و رستوران های تجملی چند ملیتی) در هنگ کنگ، سنگاپور و ماکائو به سرعت در حال رشد هستند.
در کشور های غربی، ارزش های حفاظت، سلامتی و طبیعت به شدت توسط گردشگری و مسافرت دنبال می شود. مرکز اطلاعات سفر اروپا (ETDC) بیان می کند که گردشگران اروپایی خواهان جاذبه های طبیعی بیشتری در طول سفر خود هستند. به عنوان مثال گردشگران آلمانی را در نظر بگیرید. ۶۰ درصد آنها در سال ۱۹۹۰ بیان کرده اند که تجربه طبیعت مهم ترین دلیل مسافرت آنها بوده است.
بنابراین می توان گفت بسیاری از کشور های متکی به گردشگری، به منظور پاسخگویی به تغییرات تقاضای گردشگری، محصولات گردشگری مختلفی از قبیل چشمه های آب معدنی ، تفریحگاه های طبیعی و مقاصد اکوتوریستی را عرضه کرده اند. به دلیل روند های کنونی گردشگری به سمت گردشگری سلامت، تایلند تعداد زیادی چشمه های آب معدنی و سایت های گردشگری بر مبنای سلامت، به منظور پاسخگویی به تقاضای گردشگری، عرضه کرده است.
مباحث بالا نقش مهم رفتار مصرف کننده گردشگری در توسعه محصولات گردشگری را نشان می دهد. می توان گفت شناخت رفتار مصرف کننده گردشگری برای توسعه محصولات گردشگری، تطبیق عرضه و تقاضا و پاسخگویی به تغییرات تقاضا، بسیار مفید است.
چگونه رفتار مصرف کننده گردشگری برای ترفیع محصولات گردشگری مفید واقع می شود؟
در عصر جهانی شدن، گردشگران به امنیت و سلامتی در سفر اهمیت می دهند. در پاسخ به این تقاضا، بسیاری از کشور ها به ترفیع محصولات گردشگری خود، با موضوع گردشگری بر مبنای سلامت، می پردازند.
برای مثال چشمه های آب معدنی را به عنوان یک جاذبه در اروپا در نظر بگیرید. حدود ۲۰ میلیون اروپایی شامل روسیه از چشمه های آب معدنی بازدید می کنند. با توجه به پروفایل مشتریان چشمه های آب معدنی اروپایی، آلمانی ها مشتاق ترین مصرف کنندگان چشمه های آب معدنی هستند. بیش از ۴/۱ میلیون آلمانی مرتباً و ۱۳ میلیون نیز به شکل موقتی از چشمه های آب معدنی استفاده می کنند.
با توجه به این تقاضا دولت آلمان از سال ۱۹۹۵ به ترفیع چشمه های آب معدنی گردشگری پرداخته است. تا سال ۱۹۹۸، ۳۳۰ چشمه آب معدنی در آلمان ساخته شده است. ترفیع چشمه های آب معدنی که توسط دولت آلمان انجام می شود، نتیجه شناخت رفتار مصرف کننده گردشگری می باشد و این شناخت باعث شده است که آلمان در جایگاه نخست اروپا از لحاظ تعداد چشمه های آب معدنی، قرار گیرد.
چگونه رفتار مصرف کننده گردشگری برای فروش محصولات گردشگری مفید واقع می شود؟
کاتلر (۱۹۹۹) بیان می کند که فرآیند تصمیم گیری خریدار از ۵ مرحله تشکیل می شود:
۱. شناخت نیاز
۲. جستجوی اطلاعات (منابع شخصی، منابع تجاری و منابع عمومی)
۳. ارزیابی گزینه ها (سیمای برند)
۴. تصمیم خرید (نگرش دیگران، آفر های ویژه)
۵. رفتار پس از خرید (ناهمگونی ادارکی- شناختی)
هر گردشگر شرایط متفاوتی را در هر مرحله می گذراند. برای مثال، گردشگران کوله پشتی ممکن است در مقایسه با گردشگران انبوه به سطح متفاوتی از شناخت و روش های متفاوت جستجوی اطلاعات نیاز داشته باشند. بنابراین همه ذی نفعان گردشگری به منظور فروش مؤثر باید رفتار گونه های مختلف گردشگری را بشناسند.
در عصر جهانی شدن، تکنولوژی می تواند به بهبود کفیت خدمات کمک کند اما باید در نظر داشت که استفاده از تکنولوژی به عنوان وسیله ای برای بهبود خدمات برای همه گونه های گردشگری مناسب نیست. تکنولوژی در بخش های خاصی از ارائه خدمات استفاده می شود اما بعضی بخش ها هنوز به نیروی انسانی و «تماس مستقیم» برای فراهم کردن خدمات نیازمندند. مسافران درجه یک، به جای ماشین به خدماتی نیاز دارند که توسط انسان فراهم شده اند، در حالیکه گردشگران انبوه صدور بلیط الکترونیکی را به دلیل صرفه جویی در زمان، ترجیح می دهند. بنابراین، برای فراهم کردن خدمات با کیفیت رضایت بخش، فروشندگان محصولات گردشگری نیاز به شناخت رفتار هر گونه گردشگری دارند.