شناسایی تغییرات احتمالی در استارتاپ ها بعد از موفقیت های اولیه
آنچه عموم مردم از استارتاپ در ذهن دارند، محیطی شلوغ با کارمندان پرانرژی است که بخشی از وقت خود را به بازی و تفریح و خوش گذراندن اختصاص می‌دهند. در نگاهی دیگر، استارتاپ مکانی است که اعضای آن تمامی انرژی خود را صرف تولید محصولی جدید و شگفت‌انگیز می‌کنند. در ادامه با الی گشت همراه باشید.
مطالب مرتبط: به این سوالات قبل از راه اندازی استارتاپ خود پاسخ دهید! از استارت آپ خود دست نکشید!
نکته‌ی مهم این است که این نوع از فرهنگ و رفتار استارتاپی در ۷۰ درصد این شرکت‌های نوپا دچار تغییرات می‌شود. این تغییرات عموما در سال‌های سوم تا چهارم تأسیس رخ می‌دهند. کارشناسان به این تغییرات بزرگ، شکاف یا افت فرهنگی می‌گویند.
نتایج تحقیقات نشان می‌دهند که سرعت رشد استارتاپ نمی‌تواند جلوی این افت فرهنگ و انرژی را بگیرد. حتی در برخی مطالعات مشاهده شده است که هرچه سرعت رشد استارتاپ بیشتر باشد، شکاف و سقوط فرهنگی عمیق‌تر خواهد بود. به بیان دیگر، نمی‌توان با سرعت زیاد از این مرحله‌ی مهم عبور کرد. البته شرکت‌هایی که به سلامت از این برهه‌ی کاری می‌گذرند، در سال‌های پنجم تا ششم با بازگشت روحیه روبه‌رو خواهند شد. البته این بازگشت هیچ‌گاه آن‌ها را به روحیه‌ای که در ابتدا داشتند، نمی‌رساند.
کارشناسان با مطالعه‌ی ۱۰۰ شرکت مختلف، به دلیل و زمان ایجاد این شکاف فرهنگی دست پیدا کردند. همان‌طور که در تصویر بالا مشخص است، استارتاپ‌هایی که سرعت رشد بیشتری داشته‌اند (افزایش درآمد ۲۰ تا ۲۰۰ درصدی سالیانه)، در سال‌های ابتدایی روحیه‌ی بهتری داشته‌اند. از طرفی همین شرکت‌ها در مقایسه با شرکت‌های با رشد آهسته‌تر (افزایش درآمد ۰ تا ۲۰ درصد در سال)، با افت شدیدتری در سال‌های سوم و چهارم روبرو شده‌اند.
دلیل این افت زیاد می‌تواند درگیری زیاد مؤسسان استارتاپ‌ها با سرعت رشد بالا باشد. این افراد آن‌قدر مشغول طراحی استراتژی برای رشد بیشتر میشوند که از اهمیت ساختن زیرساخت‌های اخلاقی و فرهنگی غافل میشوند. به همین دلیل در سال‌های سوم و چهارم (یعنی زمانی که عموما مشکلات به سراغ استارتاپ می‌آیند)، آن‌ها زیرساخت لازم از لحاظ انرژی و روحیه برای مبارزه ندارند.
یکی از نتایج منفی نداشتن زیرساخت‌های فرهنگی در استارتاپ، فرسایش روحیه‌ی کارمندان و ترک کردن تیم توسط آن‌ها خواهد بود. نتایج تحقیقات نشان می‌دهند که سرمایه‌گذاری زمانی و هزینه‌ای برای زیرساخت‌های فرهنگی می‌تواند این فرسایش را کاهش دهد. استعفای کارمندان به خاطر فرسایش روحیه برای هر کسب و کاری خطرناک است. این خطر برای استارتاپ‌ها که شرکت‌هایی جوان و فاقد زیرساخت‌های کافی نیروی انسانی هستند، بیشتر است. به‌عنوان مثال اگر مدیر مالی یا مدیر فناوری یک استارتاپ آن را ترک کند، باید منتظر شکست زودهنگام آن باشیم. اما مؤسسان شرکت‌های نوپا می‌توانند با سرمایه‌گذاری لازم برای زیرساخت‌های فرهنگی، این احتمالات را به حداقل برسانند.
برای شروع توسعه‌ی زیرساخت‌های فرهنگی، باید به مواردی که باعث افزایش روحیه‌ی کارکنان می‌شود دقت بیشتری داشته باشید. به‌عنوان مثال، شفافیت در مدیریت و دخیل کردن افراد تیم در فرهنگ شرکت، مهم‌ترین محرک‌ها برای افزایش علاقه‌ی کارکنان خواهد بود. از دیگر فاکتورهای مهم در این زمینه می‌توان به مزایای حقوقی و تعادل زندگی کاری و شخصی اشاره کرد.
اکثر افراد بر این باور هستند که نمی‌توان روحیه‌ی تیمی را اندازه گرفت؛ اما حقیقت این است که می‌توان با انجام تحقیقات ناشناس از کارمندان و پرسیدن سؤال‌هایی در مورد رضایت آن‌ها از موقعیت شغلی، محیط کاری، مدیر مستقیم و …، این میزان رضایت را ارزیابی کرد.
جفری مور در کتاب «Crossing The Chasm» که برای مقابله با این افت‌های فرهنگی نوشته شده است، به این نکته اشاره می‌کند که استارتاپ‌ها باید مراحل رشد را به آهستگی و دقت فراوان طی کنند. او عنوان می‌کند که مؤسسان باید در هر مرحله از رشد، بخشی مشخص از مشتریان را جذب کنند. به‌عنوان مثال آن‌ها باید مشتریان اولیه‌ی خود را به‌طور کامل راضی کنند و سپس به سراغ گروه بعدی مشتریان بروند.
همین روند را می‌توان در ارتباط با روحیه و فرهنگ تیمی مثال زد. مؤسسان باید به این نکته واقف باشند که فرهنگ استارتاپی باید با گذشت زمان با شرایط هماهنگ شود. آن‌ها باید بدانند که علاوه بر هماهنگ کردن کارمندان جدید، باید کارمندان قدیمی را نیز با فرهنگ در حال تغییر وفق دهند. از تغییرات ناگزیری که در جریان رشد استارتاپ باید انجام شود، استخدام متخصصان بیشتر در مقایسه با افرادی است که مهارت‌های جامع دارند. از دیگر تصمیمات مهم در جریان رشد، طراحی پروسه‌های دقیق‌تر در مقایسه با زمان تأسیس است. مؤسسان باید به کارمندان اولیه‌ی خود اعلام کنند که این تغییرات فرهنگی دیر یا زود در جریان پیشرفت شرکت اتفاق می‌افتند و بخشی از موفقیت آن هستند.
توضیح دادن تغییرات فرهنگی برای کارمندان اولیه و کارمندان جدید باید با روش‌های متفاوت انجام شود تا هر کس بسته به موقعیت شغلی آن‌ها را درک کند. صرف‌نظر از سرعت رشد شرکت، استارتاپ‌ها حتما با افت فرهنگی و روحیه مواجه میشوند. بنابراین بهتر است مؤسسان در روزهای ابتدایی تأسیس به این امر مهم بپردازند تا در زمان شروع مشکلات، پایه‌هایی قوی برای مبارزه داشته باشند.