طی سال ها آموزش مدیران اجرایی این را دریافتیم که هر جا صحبت از بی اعتمادی میان رهبر و کارکنان در میان باشد، همیشه الگوهای خاصی نیز هست که منشاء این بی اعتمادی ها به حساب می آید. براساس تحقیقات ما، علت اصلی بی اعتمادی رهبران، رفتار کارکنان نیست بلکه این برداشت نادرست رهبران است که باعث ایجاد جو بی اعتمادی می‌شود. در اینجا به معرفی برخی از این الگوها پرداخته و به شما یاد می دهیم چگونه الگوهای غلط را اصلاح کنید. در ادامه با الی گشت همراه باشید.
مطالب مرتبط: ۶روش برای افزایش موفقیت رهبری سازمانی چگونه در یک سازمان مسئولیت پذیر باشیم؟
سیگنال های نامفهوم
حتما برای شما هم پیش آمده که نسبت به یکی از کارکنان خود احساس خوبی نداشته باشید. امکان دارد از خود بپرسید، چرا؟ یکی از علت ها «سیگنال‌های نامفهوم» هستند. در ذهن همه ما الگوهای رفتاری متعددی شکل گرفته که بر اساس همین الگوها با دیگران رفتار می‌کنیم یا نسبت به آنها واکنش نشان می‌دهیم. مثلا وقتی شما راز خود را برای کسی افشا می‌کنید، احتمالا قصد دارید اعتماد او را جلب کرده چرا که در ذهن شما و بسیاری از مردم الگویی به این شکل وجود دارد: گفتن رازها و مسائل خصوصی راهی است برای جلب اعتماد. امکان دارد روش من برای جلب اعتماد دیگران با روش شما فرق داشته باشد اما لیستی که می بینید، رایج ترین رفتارهایی هستند که افراد برای جلب اعتماد دیگران از خود بروز می‌دهند:
آسیب پذیری: اقرار به اشتباهات، ترس ها و تردید‌ها
صمیمیت: بیان تجربیات و علایق مشترک
وفاداری: متعهد بودن نسبت به سازمان و تک تک کارکنان
قدردانی: قدرشناسی و تشکر از همکاری دیگران
افشاسازی: در میان گذاشتن تجربیات و احساسات شخصی با طرف مقابل
مشورت: نظرخواهی از دیگران هنگام تصمیم گرفتن
آزاداندیشی: قبول ایده ها و رویکردهای جدید
اما مشکل اینجاست که گاهی الگوهای رفتاری افراد با یکدیگر فرق دارند. ممکن است یکی از کارمندان شما برای جلب اعتمادتان خود را فردی آسیب پذیر جلوه داده باشد. الگوی کارمند شما از این قرار است: بروز آسیب پذیری و اقرار به اشتباهات مساوی است با جلب اعتماد. حال اگر الگوی شما با الگوی کارمندتان یکسان باشد، به او اعتماد می کنید اما اگر الگوهایتان متفاوت باشد نه تنها اعتمادی ایجاد نمی‌شود بلکه شما از اینکه او تا این حد ترسو و مردد است، متعجب می شوید. این همان پدیده سیگنال های نامفهوم است که باعث ایجاد سوء تفاهم میان افراد می‌شود.
اگر الگوهای شما با الگوهای کارکنان یکسان نباشد، به سختی می‌توانید به یکدیگر اعتماد کنید. در این حالت شما دائما سیگنال‌هایی را به یکدیگر ارسال می کنید که برای طرف مقابل نامفهوم است.
این تفاوت میان الگوها و باورها مانع از ایجاد اعتماد میان افراد می‌شود. اما شما به عنوان یک رهبر باید بتوانید چنین موانعی را کنار بزنید. یکی از راه ها این است که به جای واکنش عجولانه نسبت به رفتار کارکنان، سعی کنید، کاشف «نیت» آنها از بروز یک رفتار باشید. یکی دیگر از راه های رفع این سوءتفاهم ها «شفافیت» است.
تفاوت در سبک کاری افراد
بر این فرض باشید که سبک مدیریتی شما به گونه ای است که ترجیح می دهید وارد جزئیات شوید و همیشه هنگام تصمیم گیری ها، جزئیات را نیز مدنظر داشته باشید. حال اگر کارکنان شما سبک کاری مشابهی داشته باشند، میان شما و آنها اعتمادی متقابل شکل می گیرد، چرا که اگر از آنها بخواهید، بدون هیچ مشکلی جزئیات فعالیت های خود را در اختیارتان می‌گذارند. حال متصور باشید که یکی از اعضای تیم، هنگام ارائه گزارش تنها به کلی‌گویی بسنده می‌کند درحالی‌که شما برای تصمیم گیری های خود نیاز به جزئیات بیشتر دارید. او تلاش می‌کند شما را در جریان فعالیت ها قرار دهد درحالی‌که چیزی نمانده تا شما از کوره در بروید چراکه به نظرتان این اطلاعات کفایت نمی کند.
در این حالت، در نظر گرفتن حسن نیت طرف مقابل کمکی به حل مشکل نمی‌کند اما می‌توانید درباره سبک مدیریتی خود شفاف سازی کنید. اگر آنها بدانند که سبک کاری و اولویت های شما چیست، احتمال اینکه برای جلب اعتماد شما، خود را با شما تطبیق دهند، افزایش می یابد.
پروژه‌های مهم و کلیدی
شما مدیر یک سازمان هستید، در کار خود خبره هستید و انجام درست و به موقع کارها، از اولویت های شما به حساب می آید. اما شاید نگرانید که کارکنان به اندازه شما به‌کار اهمیت نداده یا نتوانند به درستی از پس انجام کارها برآیند. همین نگرانی در شما حس بی اعتمادی بوجود می آورد. امکان دارد، ترجیح دهید خودتان کارها را بر عهده بگیرید چون به توانایی‌های خودتان بیشتر اعتماد دارید.
شکل دیگر این بی اعتمادی زمانی رخ می‌دهد که انجام پروژه ای را به کارکنان خود داده اما خودتان در آن زمینه هیچ گونه تخصصی ندارید و به همین علت نگرانید که نتوانید عملکرد آنها را به درستی مورد ارزیابی قرار دهید.
چگونه می‌توانید به توانایی‌های کارکنان خود اعتماد کنید بدون اینکه هر لحظه در کارهای آنها سرک بکشید؟ پاسخ ساده است. برای خود معیارها و شاخصه‌هایی تعریف کنید که نشان دهد پروژه خوب پیش می رود یا خیر. هر از گاهی روند پیشروی پروژه را مورد بررسی قرار داده و ببینید آیا با معیارهای شما مطابقت دارد یا خیر.
یکی دیگر از روش‌های موثر برای ایجاد اعتماد متقابل، تشکیل جلسه و مذاکره به حساب می آید. همه افراد حاضر در جلسه باید در گفت وگوها شرکت کنند و مراقب باشید کسی از قلم نیفتد. یکی از نشانه های موفقیت یک پروژه، گفت وگوهای آزاد و سازنده میان مدیر و کارکنان است. اگر نتوانید با کارکنان خود ارتباط برقرار کنید، بی اعتمادی شما در سراسر سازمان ریشه دوانده و به همه سرایت می کند.